پولیپ رحم چیست و چگونه درمان میشود

پولیپ رحمی چیست و چگونه درمان میشود؟

پولیپ رحم چیست؟

فهرست محتوا

پولیپ های رحمی می توانند از چند میلی متر یعنی به اندازه یک دانه کنجد و یا چند سانتی متر و اندازه یک توپ گلف یا بزرگتر باشند. پولیپ ها توسط یک پایه بزرگ یا یک ساقه نازک به دیواره رحم وصل شده و به آن می چسبند.

فرد بیمار می تواند یک یا چند پولیپ رحمی داشته باشد. پولیپ ها معمولاً در درون رحم قرار می گیرند اما گاهی اوقات از طریق باز شدن دهانه رحم به سمت داخل واژن حرکت می کنند. پولیپ های رحمی بیشتر در خانم هایی که دوران یائسگی را پشت سر می گذارند، رخ می دهد، اگرچه زنان جوان تر نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند.

علائم و نشانه های پولیپ رحم

به طور کلی علائم و نشانه های پولیپ رحم عبارت اند از:

– خونریزی نامنظم در دوره قاعدگی

– خونریزی بین دوره های قاعدگی

 – دوره های قاعدگی بسیار سنگین

– خونریزی واژن بعد از یائسگی

– ناباروری

در حالی که برخی از زنان فقط خونریزی سبک یا لکه بینی دارند، برخی دیگر عاری از علامت و نشانه هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

اگر ویژگی های زیر را دارید بهتر است برای بررسی شرایط به یک پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید؛

– مشاهده خونریزی از واژن بعد از یائسگی

– خونریزی بین دوره های قاعدگی

– خونریزی نامنظم قاعدگی

علل و دلایل بروز پولیپ رحم چیست؟ 

به نظر می رسد عوامل هورمونی در ابتلا به این بیماری نقش مهمی داشته باشند. گفتنی است پولیپ های رحمی حساس به استروژن هستند، به این معنی که آنها در پاسخ به گردش استروژن به وجود می آیند و رشد می کنند.

عوامل خطر موثر در ایجاد پولیپ رحم

به طور کلی عوامل خطر برای ایجاد پولیپ رحم عبارت اند از:

– کهولت سن و پیری

– بروز یائسگی

– چاقی و اضافه وزن

مصرف تاموکسیفن ، یک داروی درمانی برای سرطان پستان

– فشار خون بالا

عوارض و خطرات ابتلا به پولیپ رحم

پولیپ رحم می تواند با ناباروری همراه باشد. اگر پولیپ رحمی دارید و قادر به فرزندآوری نیستید، برداشتن پولیپ ممکن است باعث شود که شما باردار شوید.

روش های تشخیص پولیپ رحم

اگر پزشک تشخیص دهد که فرد پولیپ رحم دارد، ممکن است یکی از راه های درمانی زیر را  تجویز کند:

سونوگرافی ترانس واژینال: این کار به وسیله یک شیء باریک که در واژن قرار می گیرد امواج صوتی را منتشر می کند و تصویری از رحم بیمار از جمله فضای داخلی آن ارائه می کند. پزشک ممکن است پولیپ را به طور واضح مشاهده کند و یا آن را به عنوان ناحیه ای از بافت آندومتری ضخیم تشخیص دهد.

همچنین این کار می تواند از طریق یک روش مرتبط و معروف دیگر به نام سونوهیستروگرافی نیز انجام شود. این روش نیز به مانند سونوگرافی می تواند تصویری از قسمت داخلی رحم بیمار به پزشک ارائه کند.

هیستروسکوپی: در این روش پزشک یک تلسکوپ نازک و انعطاف پذیر و نورانی را از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می کند. هیستروسکوپی به پزشک اجازه می دهد داخل رحم را معاینه کند.

بیوپسی آندومتر: پزشک ممکن است از یک سوند مکش برای جمع آوری نمونه ای برای آزمایش از داخل رحم استفاده کند. البته لازم به ذکر است که پولیپ رحم می تواند با بیوپسی آندومتر تشخیص داده شود یا نشود.

گفتنی است به طور کلی بیشتر پولیپ های رحمی غیر سرطانی و خوش خیم هستند. با این حال باید بدانید برخی از تغییرات پیش سرطانی رحم (هایپرپلازی آندومتر) یا سرطان های رحمی (سرطان آندومتر) در ابتدا به عنوان پولیپ های رحمی ظاهر می شوند. پزشک احتمالاً برداشتن پولیپ را توصیه و یک نمونه از بافت آن را برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می کند تا مطمئن شود که فرد سرطان رحم ندارد.

روش های درمان پولیپ رحم

برای پولیپ های رحمی، پزشک می تواند روش های زیر را توصیه کند:

انتظار تحت نظر: از آنجایی که پولیپ های کوچک و بدون علائم ممکن است خود به خود برطرف شوند، امکان دارد پزشک تشخیص دهد تا مدت زمان لازم درمانی انجام نشود تا نتیجه را ببیند. گفتنی است درمان پولیپ های رحم کوچک غیر ضروری است مگر اینکه فرد در معرض ابتلا به سرطان رحم باشد.

مصرف دارو: برخی داروهای هورمونی از جمله پروژستین ها و آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین می توانند علائم پولیپ را کاهش دهند. اما مصرف چنین داروهایی معمولاً در بهترین حالت یک راه حل کوتاه مدت است و پس از قطع مصرف دارو علائم بیماری مجددا عود می کند.

انجام جراحی: اگر نتیجه حاصل از نمونه برداری از پولیپ به پزشک هشدار دهد که پولیپ رحم حاوی سلول های سرطانی است و می تواند به توده ای بدخیم تبدیل شود، ممکن است پزشک انجام عمل جراحی برای برداشتن پولیپ را توصیه کند. البته باید به یاد داشته باشید که پولیپ های رحمی به ندرت می توانند عود کنند.

نتیجه گیری

با وجود اینکه به طور کلی پولیپ های رحمی پدیده های خطرناک و بدخیمی نیستند اما توصیه می شود در صورت بروز علائم و نشانه های غیر طبیعی به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا بتوانید روند درمان را به موقع و در زمان مناسب آغاز کنید.

راه های ارتباطی با دکتر ماندانا لطفی یگانه:

شماره های تماس: ۰۹۰۲۸۸۱۸۵۸۴ – ۰۲۱۲۶۸۰۶۱۴۰

صفحه اینستاگرام: d ma da alo fi

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران مراجعه نمایید.

دکتر ماندانا لطفی یگانه متخصص زنان و زایمان، نازایی – جراحی زیبایی زنان

پولیپ رحمی چیست و چگونه درمان می شود؟

پولیپ رحم از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود. پولیپ ها در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.گاه پولیپ رحم پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ رحم است.

پیدایش بیماری

ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ رحم اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد. 

آپیدمیولوژی

پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را ۲۴-۱۰ درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.

عوامل خطر برای ایجاد پولیپ

۱٫ افزایش استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.۲٫ مصرف تاموکسیفن در ۳۶-۲ درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای ۲ سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.۳٫ چاقی BMI بالای ۳۰؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ رحم هستند.۴٫ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.

تظاهر بالینی

معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ ها بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در ۸۸-۶۴ درصد افرادی که پولیپ رحم دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ رحم می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود. 

به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.ریسک بدخیمی: ۵۰ درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.اینکه سایز پولیپ رحم (مثلا پولیپ درشت تر از ۲ سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به ۱۱ درصد می رسد (۲ برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ رحم شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.

در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای ۵۶ سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای ۱٫۵ سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ رحم را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Abla io ). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.

منبع: ماهنامه دنیای سلامت