و شاورهم فی الامر خطاب به کیست فارسی ششم

ثانياً-استدلال به آيه «وَ شٰاوِرْهُمْ فِي اَلْأَمْرِ» :

اين آيه بخشى از سلسله آيات (۱۳۹-۱۶۶) سوره آل عمران است كه درباره غزوه‌هاى پيامبر (ص) و چگونگى نصرت خدا بر مؤمنان نازل شده است و در برخى از آنها همه مسلمانان بويژه رزمندگان را مورد خطاب قرار داده و اندرزشان مى‌دهد، و در برخى از آنها تنها رسول خدا (ص) را مخاطب ساخته كه از جمله آنها اين آيه (۱۵۹) است كه مى‌فرمايد:

« فَبِمٰا رَحْمَةٍ مِنَ اَللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ اَلْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اِسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شٰاوِرْهُمْ فِي اَلْأَمْرِ فَإِذٰا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ يُحِبُّ اَلْمُتَوَكِّلِينَ »

«به رحمت الهى با آنها نرمخو شدى. و اگر خشن و سنگدل بودى از گرد تو پراكنده مى‌شدند. پس آنها را ببخش و برايشان آمرزش بخواه و در كارها با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى، بر خدا توكل نما كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.»

كاملاً روشن است كه فرمان مشاوره در اين آيه، براى دلجوئى و رحمت با آنهاست نه براى عمل به رأى و نظر آنان. چنانكه به آن حضرت فرمود: «و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن» و به نظر و تصميم خود عمل نما! و نيز از مجموع آيات مذكور دانسته مى‌شود كه جايگاه ترجيح و برترى مشاوره، تنها در غزوه‌ها و جنگهاست و آنچه درباره مشاوره پيامبر (ص) با اصحاب خود رسيده نيز-چنانكه در پى مى‌آيد-همگى درباره غزوه هاست.