نزدیک ترین همسایه زمین

۱۰ نکته خواندنی درباره نزدیک‌ترین همسایه کیهانی زمین ( عکس)

ماه نزدیک‌ترین همسایه کیهانی زمین محسوب می‌شود که با باز تاباندن نور خورشید، شب های زمین را نورانی می کند.

به گزارش ایسنا، تنها قمر زمین و پنجمین قمر بزرگ منظومه شمسی، فاقد جو بوده و قطری معادل ۲۷ درصد قطر زمین و چگالی معادل ۶۰ درصد چگالی زمین دارد؛ فاصله زمین تا ماه ۳۸۴ هزار کیلومتر است و یک پالس نوری در مدت ۱٫۲۶ ثانیه از زمین به ماه می رسد.

شکل گیری ماه

بر اساس یکی از فرضیه های مطرح، شکل گیری ماه به زمان برخورد یک سنگ فضایی در ابعاد مریخ با زمین، کمی پس از آغاز شکل گیری منظومه شمسی در ۴٫۵ میلیارد سال قبل باز می گردد.

گرفتار در مدار

زمین و ماه هر دو در حال چرخش و حرکت مداری هستند، اما چهره ماه همواره از منظر زمین ثابت است.

سال ها قبل اثرات گرانشی زمین باعث کاهش چرخش ماه حول محور خود شد؛ زمانیکه سرعت چرخش ماه به اندازه کافی با دوره مداری – مدت زمان گردش ماه بدور زمین – منطبق شد، اثر گرانشی تثبیت شد.

زمانی که ماه در اطراف زمین در حال چرخش است، بخشی از این زمان بین زمین و خورشید سپری می شود و نیمه روشن از زمین دور است که اصطلاحا ماه نو نامیده می شود.

به علت تابش نور خورشید به ماه، قمر زمین قابل رویت می شود؛ اگر نور کامل خورشید به قسمتی از ماه که بسمت زمین است تابیده شود، ماه بصورت قرص کامل دیده می شود.

اگر نور خورشید فقط به بخشی از ماه که رو به زمین است تابیده شود، بر حسب میزان تابش نور، ماه بصورت هلال باریک، نیم قرص یا وضعیت کاملا گرد دیده می شود.

آپولو، درختان ماه

بیش از ۴۰۰ درخت بر روی زمین از ماه آمده اند؛ در سال ۱۹۷۱ میلادی «استورات روزا» فضانورد مأموریت آپولو ۱۴ ناسا دانه هایی را با خود به ماه برد.

دانه های جوانه زده سپس به زمین بازگردانده شده و در مناطق مختلف آمریکا و جهان کاشته شدند که به درختان ماه (Moo T ees) شهرت پیدا کردند.

قمرهای خواهر زمین

ماه تنها قمر طبیعی زمین محسوب می شود؛ در سال ۱۹۹۹ میلادی محققان دریافتند که سیارکی با قطر پنج کیلومتر در چگالی گرانش زمین گرفتار شده و در نتیجه به قمر زمین تبدیل شده است.

چرخش قمر C ui h e در مدار نعل اسبی شکل به دور زمین ۷۷۰ سال بطول می انجامد و به گفته دانشمندان، دست کم بمدت پنج هزار سال در اطراف زمین به حالت تعلیق باقی می ماند.

کیسه مشت زنی سنگ های فضایی

گودال های متعدد بر سطح ماه در نتیجه برخورد صدها سنگ فضایی بین ۴٫۱ میلیارد تا ۳٫۸ میلیارد سال قبل ایجاد شده است.

ماه از لحاظ زمین شناسی چندان فعال نیست، به همین دلیل وقوع زمین لرزه یا آتشفشان باعث از بین رفتن این دهانه‌های برخوردی نشده است؛ نبود جو و شکل نگرفتن باد و باران از دیگر دلایل فرسایش بسیار کم در سطح ماه است.

ماه تخم‌مرغی شکل

ماه یک جرم کاملا کروی و مدور نیست، بلکه ظاهری تخم مرغی شکل دارد؛ مرکز جرم ماه در مرکز هندسی قمر قرار نداشته و حدود دو کیلومتر خارج از مرکز است.

ماه لرزه

فضانوردان مأموریت آپولو از لرزه سنج بر سطح ماه استفاده کرده و دریافتند که این گوی درخشان یک مکان کاملا مرده محسوب نمی شود؛ در ماه لرزه‌های خفیف زیر سطحی روی می‌دهند که احتمالا ناشی از کشش ‌گرانشی زمین هستند.

ایجاد شکاف‌های کوچک بر سطح ماه به همراه خروج گاز، نشانه‌ای از وقوع ماه لرزه‌ها هستند.

دانشمندان معتقدند که ماه احتمالا دارای یک هسته گرم یا مذاب است؛ اما داده های فضاپیمای اکتشافی ناسا در سال ۱۹۹۹ میلادی نشان می دهد، ماه دارای هسته نسبتا کوچکی – بین دو تا چهار درصد جرم – است.

سیاره ای به نام ماه؟

قمر زمین بزرگتر از پلوتو بوده و قطر آن حدود یک چهارم قطر زمین است؛ برخی دانشمندان معتقدند که ماه شباهت زیادی به یک سیاره دارد و سیستم زمین- ماه را بعنوان سیاره دوتایی می نامند.

اثر جزر و مد ماه

پدیده کشند یا جزر و مد در اثر نیروی گرانش ماه ایجاد می‌شود و خورشید اثر کمتری در این زمینه دارد؛ نیروی گرانشی ماه و خورشید باعث بالا و پایین رفتن منظم آب اقیانوس‌ها و دریاها می‌شود که نتیجه آن امواج جزر و مدی است.

آب‌های آن سوی کره زمین که از ماه دور هستند، کمتر تحت تأثیر گرانش ماه قرار گرفته و هنگام جزر پایین می‌روند؛ در طرف مقابل که تحت تأثیر گرانش شدید ماه قرار دارد، آب ها در هنگام مد بالا می آیند.

خداحافظی با ماه

ماه در حال دور شدن از زمین است؛ هر سال ماه بخشی از انرژی چرخشی زمین را سرقت کرده و از آن برای رساندن خود به مدار بالاتر (حدود ۳٫۸ سانتیمتر بالاتر) استفاده می‌کند؛ در این شرایط ماه حدود ۲۲ هزار کیلومتر از زمین دورتر خواهد شد.

قمر C ui h e دومین قمر زمین

ماه، کیسه مشت زنی سنگ های فضایی

استفاده از لرزه سنج برای بررسی ماه لرزه های خفیف

نمونه ای از درختان ماه

زمین و همسایه های آن

درس علوم تجربی چهارم ابتدایی

بخش ۱۰

 زمین و همسایه های آن

زمین حرکت می کند:

شاید شما تصور کنید که خورشید هر روز در آسمان جابه جا می شود. اما چنین نیست. زمین به دور خورشید حرکت می کند و هر شبانه روز یک دور به دور خود می چرخد. زمین هم به دور خود می گردد هم به دور خورشید. زمین مانند توپ است و خورشید در هنگام روز یک طرف آن را روشن می کند و در هنگام شب نیز طرف تاریک آن است.

نزدیک ترین همسایه زمین:

در هنگام شب در آسمان چه می بینید؟ ماه و تعداد زیادی ستاره. ماه بیش از هر چیز دیگر به ما نزدیک است و به همین دلیل، بزرگ به نظر می رسد. ماه با دوربین های قوی و بزرگ به نام تلسکوپ مشاهده می شود. سطح ماه از سنگ و غبار نرم پوشیده شده و به دلیل نبودن آب و هوا، هیچ موجود زنده ای در آن وجود ندارد. در روی ماه کوه های بلند، دشت های وسیع و گودا لهای دایره شکلی وجود دارد. ماه نور خود را از خورشید می گیرد و از خود نور ندارد و مانند آینه نور خورشید را به زمین منعکس می کند که به آن مهتاب می گویند.

سفر به منظومه شمسی:

 خورشید و ۹ سیاره ای که به دور آن در گردش هستند منظومه شمسی نامیده می شوند. شمس یعنی خورشید و منظومه یعنی سیاراتی که به نظم در آسمان به دور خورشید می گردند همه سیاره ها هم به دور خود می چرخند و هم به دور خورشید.

عطارد:

 عطارد نزدیک ترین سیاره به خورشید است و سیاره کوچکی است که هر ۸۸ روز یک بار به دور خورشید می گردد. به علت داغی عطارد، هیچ موجود زنده ای نمی تواند روی آن زندگی کند.

زهره:

زهره یا ناهید دومین سیاره منظومه شمسی است که صبح و عصر در نزدیکی محل طلوع و غروب خورشید دیده می شود و مانند زمین، کوه و دشت دارد و باز هم به دلیل نزدیکی به خورشید آب و موجود زنده ندارد.

زمین:

زمین سومین سیاره است که از دور به شکل کره سفید و زیبابی به نظر می رسد که  قسمت های به رنگ آب، اقیانوس ها و قسمت های سفید رنگ ابرها هستند. زمین به دلیل داشتن شرایط جوی مناسب دارای گیاهان، انسان ها و موجودات زنده است.

مریخ:

پس از زمین، مریخ قرار دارد. مریخ خاک قرمز رنگی دارد. در مریخ آب هست؛ ولی آب ها یخ زده اند و هر دو سال یک بار به دور خورشید می گردد.

مشتری:

سیاره بعدی مشتری است که از جنس گاز است. مشتری بزرگ ترین سیاره منظومه شمسی است. این سیاره آنقدر بزرگ است که ۱۴۰۰ کره به اندازه زمین در آن جای می گیرد.

زحل:

زحل سیاره بسیار زیبایی است که در اطراف آن، حلقه های روشن زیادی وجود دارد. زحل هر ۲۹ سال یک بار به دور خورشید باز می گردد.

اورانوس، نپتون و پلوتون:

این سه سیاره به دلیل دوری از خورشید بسیار سردند. پلوتو دورترین سیاره به خورشید است.

پرسش های بخش ۱۰

جای خالی را با کلمات مناسب پر کنید.

۱- سیاره مشتری ۱۴۰۰ برابر سیاره زمین است.

۲- سیاره زحل در  هر ۲۹ سال، یک بار به دور خورشید می گردد.

۳- سیاره مریخ در هر ۲ سال، یک بار به دور خورشید می گردد.

۴- جنس سیاره زحل از گاز است.

۵- داغ ترین سیاره منظومه شمسی، سیاره عطارد است.

۶- همیشه طرفی از زمین که رو به خورشید است روز می باشد.

۷- زمین در هر شبانه روز یک بار به دور خود می چرخد.

سوالات تشریحی:

 به پرسش های زیر پاسخ کامل دهید:

۱- شب و روز چگونه پدید می آیند؟

از گردش زمین به دور خودش.

۲- نزدیک ترین همسایه کره زمین در فضا چیست؟

ماه

۳- تلسکوپ چیست؟

وسیله ای است که با آن چیزهای خیلی دور را می بینیم.

۴- یک بار گردش ماه به دور زمین چقدر طول می کشد؟

۴ هفته

۵- چرا ماه را به شکل های مختلف می بینیم؟

در گردش ماه به دور زمین همیشه تمام قسمت های ماه از خورشید نور نمی گیرد و مقدار نوری که ماه به زمین می تاباند مطابق با طرز  قرار گرفتن ماه نسبت به زمین است.

۶- منظومه شمسی چیست؟

خورشید و ۹ سیاره ای که به دور آن می گردند منظومه شمسی نام دارند.

۷- کدام سیاره، خاک قرمز رنگی دارد؟

مریخ

۸- کدام سیاره ها دارای گازهای منجمد هستند؟

مشتری، زحل، اورانوس، پنتون

۹- به نظر شما چرا سیاره ها هر چه دورتر هستند، زمان گردش آنها به دور خورشید بیشتر طول می کشد؟

چون آنها در مسیر خود دایره های بزرگ تری را طی می کنند.

۱۰ © ۲۰۰۲-۲۰۰۵, Islamic Republic of I a B oadcas i g Websi e.