معنی دو چندان که می گویی می شنو

فارسی (نوشتاری) : درس ۶ اخلاق پسندیده (ششم ابتدایی) Six h G ade

درس ۶                                                اخلاق پسندیده

فعالیت های درس                                         صفحه ۳۹

۱- با توجّه به متن درس ، جمع کلمه های مفرد زیر را بنویسید.

لون —— الوان         عضو —— اعضا       بیگانه —— بیگانگان

آفت —— آفات         حس —— حواس

۲- با افزودن « بی » یا « نا » مانند نمونه ، مخالف کلمات زیر را بنویسید.

مثال : بی مهر ، ناخوش

اصالت —— بی اصالت         نهایت —— بی نهایت                   اختیار —— بی اختیار

سازگار —— ناسازگار           مهربان —— نامهربان           رحم —— بی رحم

عدالت —— بی عدالت        شنوا —— ناشنوا              مرتّب —— نامرتّب

کران —— بی کران             امن —— ناامن                 انتها —— بی انتها

املا                                                                  صفحه ۴۰

۱- با توجه به معنی جمله ، زیر کلمه ی مناسب خط بکشید.

الف ) یقین دارم که ( صواب ، ثواب ) خاموشی ، بی نهایت است.

ب ) اوّل دست و دهن پاک کند ، آن گاه به کنار ( خوان – خان ) حاضر آید.

۲- کلمه های هم خانواده را در جدول زیر مرتّب کنید.

عالم – حافظ – مجموع – معتدل – حافظت – مقطّع – عملیّات – تعدیل – تجمّع – محفوظ – جامعه – قاطع – اعمال – متعادل – جمع

حفظ

حافظ

حافظت

محفوظ

جماعت

مجموع

تجمّع

جامعه

جمع

عمل

عامل

عملیّات

اعمال

قطع

مقطّع

قاطع

اعتدال

معتدل

تعدیل

متعادل

۳- کلمات دو نقطه ای را از بند نخست درس ، بیابید و بنویسید.

خوردن ، دست ، خوان ، آید ، فراخ ، باز ، نکند ، لقمه ، اعتدال ، نظر ، دست ، سیر ، تعلّل ، فارغ ، نخورد

نگارش                                                                        صفحه ۴۱

۲- جمله های زیر را به نثر ساده ، بنویسید.

تعلّلی می آرد تا دیگران نیز فارغ شوند.

درنگ می کند تا دیگران خوردنشان را تمام کند ( دست از خوردن بکشند ).

دو چندان که می گویی ، می شنو.

دو برابر آن مقدار که حرف می زنی ، گوش کن.

هر که خاموشی اختیار کند ، رستگار شود .

هر که بیش تر سکوت کند ( کم تر حرف بزند ) رستگار می شود.

کارگاه نویسندگی                                          صفحه ۴۲

شرح حال نویسی

یکی از راه های تمرین در نویسندگی ، نوشتن شرح حال است. در شرح حال نویسی به این نکته ها توجّه می شود :

زمان و محلّ تولّد ، محلب زندگی ، ویژگی های اخلاقی و جسمی ، وقایع مهمّ زندگی و …

۳- ضرب المثل « کم گوی و گزیده گوی چون درّ » با کدام قسمت درس ارتباط دارد ؟ این ضرب المثل را در یک بند ، توضیح دهید.

مربوط به بخش « آداب سخن گفتن » است.

تا جایی که می توانی کم صحبت کن ، امّا در همان سخن کوتاه تمام مقصود و مفهوم مورد نظر خود را به بهترین شکل بیان کن ، مانند دُر ( مروارید ) که در هر صدف فقط یک دانه از آن وجود دارد ، امّا همان یک دانه بسیار ارزشمند و زیباست.

به نام آفریدگار هنر

 سرکار خانم سوسن عبدی  دکترای اودیولوژی از آمریکا و از اعضاء جامعه پزشکان آن است. همچنین  عضو هیات تحریریه ­ی  Jou al of Hea i g می­ باشد. او پایه­ گذار کاشت حلزون در ایران  و مدیر کاشت حلزون دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین راه اندازی کاشت حلزون در بیمارستان بقیه­ الله و مدیریت آن را نیز برعهده داشته است. او با گذراندن از دوره ­های پیشرفته­ ی شنوایی اطفال در میامی­، شنوایی اطفال در آمریکا ،توانبخشی و الکترو فیزیولوژی در آمریکا، کاشت پیشرفته ­ی حلزون در سیدنی استرالیا، دوره ­ی پیشرفته­ ی­ تجویز سمعک بزرگسالان و اطفال در هانور آلمان، دوره­ ی پیشرفته­ ی تجویز سمعک بزرگسالان و اطفال دربیمارستان­ های  بلژیک، ایتالیا و هنگ­ کنگ بر آگاهی و دانش خود در راستای درمان مردمان نیازمند افزود. سخنرانی او در بیش از پنجاه کشور و چاپ مقاله­ های بسیار در ژورنال­ های معتبر پزشکی به پرکاری و روحیه­ ی پژوهشگرانه ­ی او اشاره دارد. در این شماره مقاله­ ی او را درباره­ ی درمان کم شنوایی با کمک موسیقی خواهیم خواند تا از نگاهی دیگر به ارزش موسیقی این هنر شگفت و بی مانند پی ببریم.

گروه فرهنگی گرزمان

پیمان پورشکیبائی زمستان ۱۳۹۸

منابع:

۳-Kemp DT. O oacous ic emissio s, hei o igi i cochlea fu c io , 2002

۴-Ha dbook of Cli ical Audiology, by Jack Ka z

۵-How We Hea Music: The Rela io ship be wee Music a d he Hea i g Mecha ism ,   by James Beame

—————————————————–

سرکارخانم دکترسوسن عبدی                              d .sabdi@gmail.com

——————————————————

دوچندان که گویی می‌­شنو

نویسنده : دکتر سوسن عبدی دکتری شنوایی از آمریکا

ویراستار:پیمان پورشکیبائی

حس شنوایی عامل مهم یادگیری است و فقدان آن کوشش شخص را در امر یادگیری با  مشکل مواجه  می­ سازد. مبتلایان به نقص شنوایی به دوگروه “ناشنوا” و “کم شنوا تقیسم می­ شوند. ناشنوا کسی است که به علت محرومیت از حس شنوایی  روند پردازش کلامی در آنها  از راه شنیدن حتی با ابزار کمک شنوایی انجام نمی ­شود و قادر به تکلم نمی­ باشند. کم­ شنوا کسی است که می­ تواند از باقیمانده ­ی شنوایی خود­ با استفاده از ابزار کمک شنوایی بهره گیرد. در گذشته راه درمانی برای بیماران ناشنوا نبود ولی کم و بیش از سه دهه­ ی گذشته این امکان برای آنها با عمل کاشت­­ حلزون Cochlea Impla a io بسیار راهگشاست.

پروتزی که در کاشت حلزون استفاده می­شود شامل دو بخش بیرونی و درونی است که بخش درونی با جراحی کار گذاشته می­شود و بخش بیرونی در پشت گوش قرار می­ گیرد و با تبدیل امواج صوتی به الکتریکی و ارسال سیگنال­ های الکتریکی به باقیمانده ­ی تارهای مویی شنوایی باعث تحریک آن­ها شده و در ادامه به مغز ارسال و پردازش صورت می ­گیرد. مهارت گوش دادن و گفتار آنی پس از انجام عمل به خودی خود پدید نمی­ آید و توانبخشی فشرده و برنامه­ ریزی شده لازم است تا بیمار بیاموزد چگونه  از پیام الکتریکی پروتز، برای بازشناسی گفتار و یادگیری زبان استفاده کند.

نخستین عمل کاشت حلزون در ایران سال ۱۳۷۱ در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. با توجه به نو­پا بودن این کار در سطح بین ­المللی و به ویژه در ایران، برنامه ­ی درمانی مدون و تعریف شده ­ای برای بیماران بعد از عمل وجود نداشت و آگاهی متخصصین تنها در اندازه ­ای بود که بیمار باید پس از عمل از برنامه ­های توانبخشی استفاده کند ولی هیچ برنامه­ ی تعریف شده­ ای در ایران نبود بنابر­این متد­های گوناگونی برای آموزش و زبان آموزی بیماران در مرکز  طراحی شد. یکی از جدید­ترین و جالب ­ترین روش­ ها، بهره ­گیری  از موسیقی در توانبخشی بیماران کاشت حلزون و افراد سخت شنوا بود.

این روش برای نخستین بار در کنفرانس بین ­المللی Cochlea Impla a در­کشور بلژیک ارائه و با استقبال بی­مانندی مواجه شد و در پی آن Elsevie Jou al بصورت رسمی طی نامه ­ای درخواست کرد به دلیل نوآوری و جالب بودن مطلب مقاله شما خارج از نوبت به چاپ خواهد رسید. سپس درسال ۲۰۰۱ ( I J  Pedia ics O ola y gology 2001) با نام ” معرفی موسیقی، روش­ درمانی در بیماران کاشت حلزون” به چاپ رسید. از آن پس کم و بیش در همه­ ی مراکز کاشت حلزون در دنیا از موسیقی بهره برده شد و همچنان در کنفرانس­ ها به ان پرداخته می ­شود.

من نیز در کنگره ­های زیادی در کشور­های گوناگون مانند آمریکا، ایتالیا، آلمان، آنگلیس، اسپانیا، یونان، هنگ­کنگ، کره، لهستان،­ برزیل و… درباره ­یروش ­های درمانی با موسیقی مقاله ارائه کرده و پژوهش ­های بسیاری را انجام داده ­ام که همچنان ادامه دارد.

در پیرامون ما همواره صدا­های گوناگونی شنیده می­ شود. صدا­ها با ایجاد فشار در هوای پیرامون ما موج ایجاد می­ کنند. این امواج به بدن ما رسیده و با فشار از راه کانال گوش وارد می­ شود. آنگاه انرژی صوتی به انرژی مکانیکی تبدیل می­ شود . امواج به پرده ­ی گوش برخورد می­ کنند، پرده­ ی گوش با استخوانچه­­ ها به گوش میانی پیوند داشته و هم تقویت امواج و هم محافظت از گوش را به دوش می­ کشد. استخوانچه­ ها صدا را به بخش حلزونی گوش­ داخلی  هدایت می­کند. هر بخش از نقاط عصبی با فرکانس­های خاصی مرتعش می­ شوند. بنابراین فرکانس­های گوناگونی بخش ­های عصب را مرتعش می ­کنند. کم وبیش چهار هزار عدد از این تارهای عصبی در هنگام دریافت صدا مرتعش شده و به سلول­های عصبی در مغز پیام می­ فرستند. هنگامی که فرکانس ­های گوناگون بخش ­های­ عصبی را به کنش وا می ­دارند انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی تبدیل می­ گردد و واکنش تارهای­ عصبی به انتقال پیام از گوش به مغز می ­انجامد. گوش انسان محدوده ­ی فرکانس­های ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز را درک می­ کند. بد نیست یادآور شوم  که گوش انسان در گستره ­ی ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ هرتز بیشترین حساسیت شنوایی را دارد و فرکانس ­های بیشتر و کمتر نیاز به فشار صدای بیشتری برای شنیده شدن دارند.

جابجایی یا ارتعاش مولکول ­های هوا در پیرامون رخ می­ دهد و بسته به اندازه­ ی انرژی، هر لایه از مولکول­ ها مسافتی را می ­پیمایند. هر چه انرژی بیشتر باشد مسافتی را که موج می‌پیماید بیشتر است. درازای مسافتی را که هر لایه از مولکول­های هوا طی نموده و دوباره به جای نخست خود بر می‌گردد دامنه­ ی نوسان گویند.­ هر چه آن درازا زیادتر باشد صدا بلندتر است. بلندی صدا را با زیر و بمی آن نباید اشتباه کرد. صدا ممکن است بم ولی بلند و یا زیر ولی کوتاه باشد. اگر امواج صوتی در راهِ خود به جسمی برخورد کند آن را به ارتعاش در می ­آورد. در برخورد با پرده­ ی گوش هم همین گونه است و برآیند این­ ارتعاش را گوش داخلی به مراکز اعصاب شنوایی می ­فرستد و صدا شنیده می ­شود.

در هر اثر موسیقیایی صداها با فرکانس ­های گوناگون از راه شنوایی به مغز انسان می ­رسند. در آن جا پس از دریافت به گونه ­ی فرمان­ هایی از مغز به دو گونه بروز و نمود می ­یابد،­ به لرزش درآوردن تارهای صوتی، حرکت درآوردن اعضای بدن انسان این دو گونه ­اند. موسیقی، نُت­ هایی است كه فاصله ­ی آن­ها برای گوش خوشایند است نسبت فركانس دو نت را فاصله­ ی موسیقی می‌نامند. تجربه نشان داده است كه هر فاصله‌ای برای انسان خوشایند نیست. به همین خاطر نوای موسیقی با دیگر صداها تفاوت دارد. این احساس خوشایند نسبت به نوای موسیقی تنها ویژه­ ی انسان نیست، همه­ ی جانداران نیز نسبت به آن حساسیت نشان می­ دهند.

موســيقي، هنر ارتعاشــات و راهي براي آزمودن ارتعاشات با ویژگی­ های آن اســت. بازخورد خوب و بد اين ارتعاشــات بستگي به چگونگــي تنظيم و ارائه­ ی موســيقي دارد. ­بلندي و كوتاهي صدا، به ویژه ناب بــودن صدا اثر زيادي بر روي جســم و زندگي انسان دارد.پدیدار شدن موسیقی ناب نیازمند چگونگی تولید صوت و موقعیت انتشار صوت می­ باشد. موسیقی علمی بسیار پیچیده و دانشی بیش از ملودی، ریتم، هارمونی و… می­ باشد و­ درک عمیق موسیقی به نگرشی عمیق­ تر نیازمند است.

­موسیقی یا نت، صدایی است كه از ارتفاع ­های منظم درست شده است و برای گوش خوشایند است. صدایی را كه می‌شنویم با ویژگی­ های گوش و ساز­ و ­كار شنوایی و نیز ویژگی­ های فیزیكی آن بستگی داد.­ صدایی را كه انسان با دستگاه شنوایی خود درك می‌كند، با سه پارامتر بلندی، ارتفاع و طنین بیان می‌كنند. عواملی مانند سرعت، عمق، قدرت، ریتم، نظم و جنس هر موسیقی از فاکتورهای بنیادین اثرگذاریِ موسیقی به شمار می ­آید و مغز به همه­ ی آن­ها حساس است. از همین روست که موسیقی می­ تواند الگوی کارکرد امواج مغزی را به واکنش وادارد. هنگام شنیدن موسیقی با توجه به گونه­ یا سبک موسیقی بخش ­های گوناگون مغز در هر دو نیم­کره به کار می­ افتند.

موسیقی­ هایی که الگوی تند و سرعت بیشتری دارند، امواج مغزی را در وضعیت گاما قرار می­ دهند و بروز رفتارهای هیجانی و احساس شادی و خوشی را در شنونده در پی دارند. از این روست که در سالن ­های ورزشی از آهنگ ­هایی با ریتم تند پخش می ­شود. آهنگ­ های آهسته و ملایم ریتم امواج مغزی به الگوی بتا که آرامش است نزدیک می­ کند و به بهبود متابولیسم و کارکرد هورمونی، سیستم گوارشی، سیستم تنفسی و گردش ­خون کمک می ­کند. همچنین هماهنگی و همزمانی در سیستم ­های عصبی  عضلانی را در پی دارد.

موسیقی بی­ گمان بر روان انسان تاثیر دارد و واکنش ­های روان شناختی آن از دیر­باز شناخته شده است آنچه کمتر به آن پرداخته شده واکنش ­های فیزیکی آن است. تن و روان انسان زندگانی و بودن را نوید می­ دهند، ­پس هر آنچه که بر آن اثر بگذارد می­ تواند در فراز و فرود انسان ارزشمند باشد. خدایان دانش همچون جالینوس­، فیثاغورس و ارسطو بازتاب موسیقی را بر تندرستی انسان به گونه ­های مثبت و منفی ارزیابی کرده­اند.

هنگامی­ که کسی موسیقی می­ شنود و تنها شنونده­ ی موسیقی است و نه اجرا کننده­ ی آن، رخداد­های گوناگونی در ذهن وی ایجاد می­ شود. گاهی یک اثر موسیقایی خاطرات از پیش بایگانی شده در یاد انسان را همچون سیلابی خروشان بیرون می ­کشد. مرور خاطره ­ها در ذهن شنونده ­ی موسیقی می­ تواند برای دستیابی وی به تمرکز، آرامش و شادی، بسیار ارزشمند باشد. واداشتن ذهن انسان به خیال­ پردازی هنگام شنیدن آثار موسیقایی، انسان را به تفکر واداشته و از راه برانگیختن نیروی خیال­، ذهن انسان را برای رویارویی وی با واقعیت­ ها و رویدادها، کارایی و توانایی فراوان می بخشد. همچنین توانمندی ذهن انسان را در آفرینش در پی دارد.

شناخت یکی از عملکردهای مهم  سیستم مرکزی است که امروزه مورد توجه بسیاری از پژوهشگران است. پژوهش ­ها نشان می­ دهند که فراگیری موسیقی می­ تواند به توانمندی و تکامل مسیرهای عصبی که فرآیند­های شناختی را بر دوش دارند کمک کرده و تاثیر مثبتی بر درک گفتار داشته باشد.

نواختن یک ساز موسیقایی همه ­ی بخش ­های مغز را درگیر می­ کند. این درگیری به ویژه در بخش­ های دیداری، شنیداری و مناطق مرتبط، حرکات عضلانی کورتکس را هم­زمان به کنش وا می­ دارد. نواختن موسیقی در سیستم شنوایی نه تنها درک درست و تولید صدا، که ارتباط میان این صداها نیز هست و می­ تواند باعث تغییر در عملکرد شناختی شود. همچنین نواختن موسیقی به بهبود پردازش سیستم شنوایی و در پی آن درک بهتر گفتار کمک شایانی می­ کند. بی­ گمان آموزش درست و علمی موسیقی پردازش ­های ادراکی و شناختی را افزایش می­ دهد.

زبان و موسیقی به درک و شناخت درستِ  بومی و زیست ­بوم بستگی دارد. بنابراین با آموزش موسیقیایی و توانمند ساختن مسیرهای عصبی مشترک با درک موسیقی و زبان می­ توان ناتوانی درک گفتار در این کودکان که در ناتوانی درک گفتار دارند را درمان و بهبود بخشید.

موسیقی گستره­ ی توانایی زبانی را بیشترمی ­کند. موسیقیدان­ های حرفه ­ای و افرادی که سال­هاست با موسیقی سر و کار داشته ­اند در یادگیری زبان دوم توانمندتر از دیگران هستند. موسیقی آوایی آهنگین و خوشایند است که به کودکان در دانستن الگو­های گفتاری کمک می­ کند و ادای درست واژگان و پیشرفت گفتار در آنها را بهبود می­ بخشد و گنجینه­ ی واژگانی آنان را افزایش می­ دهد. مهارت­ های مغزی کودک همانند، کنترل توجه، شناسایی صداهای محیطی، کشف صدای دیگران و… به آسانی و با سرعت بیشتری انجام می­پذیرد.

بی­ گمان  گوش تربيت شده با کمک موسیقی آواهاي موسيقي را بهتر درك و برداشت مي­كند تا گوشی كه هيچ­گونه آشــنايي با موسيقي نداشته باشد چرا که گفتار و آواز در کارکرد بسیار نزدیک به هم هستند. ناگفته نگذاریم گفتار روزمره نیز به گونه­ ی طبیعی عناصر موسیقی را در بر دارد. موسیقی کُنش های چند حسی را فراهم و بر کارکرد نیم­کره­ ی راست مغز تاثیر بسزایی گذاشته و افزایش بسیاری از مهارت­های زبانی در کودکان را در پی دارد.­ زبان مانند موسیقی، الگوهای ریتمیک قدرتمندی دارد و الگوهای ریتمیک موسیقی می­ توانند توانایی الگوهای ریتمیک در گفتار را بهبود ببخشد.

زمان­ بندی هجاها به شنونده کمک می­ کنند تا صدایی را از صدایی دیگر بشناسد و بفهمد دیگری چه می­ گوید همین توانایی است که کمک می­ کند  که نوزادان سخن گفتن را بیاموزند. آشناترین وشگفت ­آورترین ساز موسیقی که دارای ریتم است، قلب انسان است که ریتم منظم و آهنگینی دارد و انسان از آغاز و به گونه­ ی بنیادین با ریتم آشناست. گوش دادن به موسیقی در بروز احساسات کودکان و برون ­ریزی خیال­ آن­ها بسیار موثر است. علاوه بر آن توانمند ساختن گوش از راه شنیدن، دقت کودکان را به محرک­ های شنوایی افزایش می­دهد. موسیقی شور و هیجان را به سوی بروز آفرینش و احساس زیبایی رهنمون است. موسیقی راهی برای شناخت دنیای پر از آوا و موسیقی هست که همان شنیدن، خواندن و ­حرکات موزون است. احساساتی که ریشه در سرشت انسان دارند، خدادادی بوده و سرچشمه ­ای الهی دارند.

شنیدن موسیقی با صدای بلند در دراز مدت بر روی شنوایی تاثیر ناخوش­آیند دارد. نخستین  بازتاب قرارگرفتن پیرامون صداهای بلند کاهش شنوایی است.­ در ده­ه های گذشته قوانین سختگیرانه ­ای برای‌ صداهای بلند بود ولی در سال­های اخیر نه تنها از این قانون خبری نیست که بسیاری از سرگرمی ها با صدای بلند همراه است. شوربختانه جامعه اطلاعی از خطرات صدای بلند موسیقی ندارد. گوش کردن به موسیقی با صدای بلند اندک اندک ساختار گوش را از بین می­برد. یکی از جا­های پر خطردیسکو­ها و باشگاه ­های ورزشی می ­باشند که مردمان یا ورزشکاران در فضایی بسته با شدت ­های بالا به کارهای حرکات موزون و ورزش می­ پردازند و از این که به سیستم شنوایی خود آسیب وارد می­ کنند آگاه نیستند. آن­ها  ابتدا دچار آسیب ­های شنوایی گذرا و پس از مدتی دچار آسیب­ های شنوایی همیشگی می­ شوند. ناگفته نماند که از موسیقی برای همه ­ی افراد نمی­ توان بهره برد، زیرا این روش بازتابی یکسان ندارد و نمی­توان از آن برای همه  بهره برد .در پایان یاد­آور می­شوم که من پژوهش­های علمی و عملی  گوناگونی درباره­ ی نقش موسیقی در توانمند سازی و درمان شنوایی داشته که برخی از این پژوهش ­ها همچنان ادامه دارد و بزودی برای دوستداران به چاپ خواهد رسید. گوش شما ارزش بسیار زیادی برای درک از جهان و گفتارتان دارد و پیشینیان بسیار زیبا گفته ­اند که” دوچندان که گویی می­ شنو!”

بانو دکتر سوسن عبدی