علت ضعف و تجزیه قلمرو سلجوقی پس از ملکشاه و خواجه نظام الملک چه بود
علت ضعف و تجزیه قلمرو سلجوقی پس از ملکشاه و خواجه نظام الملک چه بود
سوالات مطالعات هشتم درس سیزدهم سوال و جواب درس ۱۳ مطالعات اجتماعی کلاس هشتم ? سوالات متن مطالعات هشتم ? درس سیزدهم :میراث فرهنگی ایران در عصر
سوالات مطالعات هشتم درس سیزدهم
سوالات مطالعات هشتم درس سیزدهم
سوال و جواب درس ۱۳ مطالعات اجتماعی کلاس هشتم
? سوالات متن مطالعات هشتم ? درس سیزدهم :میراث فرهنگی ایران در عصر سلجوقی
۱-سه سلسله ترک تبار که از اواخر قرن ۴ تا اوایل قرن ۷ در ایران حکومت کردند را نام ببرید.پاسخ: غزنویان – سلجوقیان – خوارزمشاهیان
۲- غزنویان که بودند و چرا به این نام مشهور شدند؟پاسخ: غزنویان دودمانی تر ک تبار بودند که چون حکومت خود را از شهر غزنین )غزنه( آغاز کردند بهاین نام مشهور شدند.
۳-غزنویان چگونه پس از سامانیان به قدرت رسیدند؟پاسخ: پس از ضعف سامانیان ، محمود غزنوی که حاکم غزنه بود، خراسان را تصرف کرد. خلیفهٔ عباسی نیز حکومت او را به رسمیت شناخت. سلطان محمود غزنوی به پشتوانهٔ سپاه نیرومند خود در اغلب جنگها، پیروزی هایی به دست آورد و قلمرو غزنویان را تا رِی در مرکز ایران گسترش داد.
۴-علت شهرت سلطان محمود غزنوی در تاریخ چیست؟پاسخ: به سبب لشکرکشی های متعدد سلطان به هندوستان
۵-علت اصلی لشکر کشی سلطان محمود غزنوی به هندوستان چه بود؟پاسخ: به بهانهٔ رواج اسلام اما در اصل به طمع ثروت هنگفتی بود که در این کشور وجود داشت.
۶-سلطان محمود غزنوی در حمله به هندوستان چه اقداماتی انجام داد و چه غنایمی به دست آورد؟پاسخ: وی در این لشکرکشی ها مناطقی از هندوستان را تصرف نمود و معبد سومَنات را خراب کرد. او اسیران زیادی را با خود به سرزمین های دیگر برد و ثروتها و غنائم زیادی به دست آورد که بخشی را به خلیفهٔ عباسی پیشکش کرد.
۷-پس از سلطان محمود چه کسی حاکم غزنویان شد و چه تفاوتی با وی داشت؟پاسخ: پسرش سلطان مسعود -اگر چه، سلطان مسعود فرمانروایی بیباک و جسور بود اما تدبیر پدر را نداشت . او از سلجوقیان شکست خورد و مدتی بعد توسط سپاهیان شورشی خود به قتل رسید.
۸-قدرت و حکومت غزنویان بر چه چیزی استوار بود ؟ چرا ؟پاسخ: بر نیروی نظامی استوار بود و آنها از محبوبیت و مقبولیتی که صفاریان و سامانیان و آل بویه در بینتودهٔ مردم داشتند، بی بهره بودند.
۹-رابطه غزنویان با خلفای عباسی چگونه بود؟پاسخ: رابطهٔ حکومت غزنویان با خلفای عباسی دوستانه بود و سلاطین غزنوی به ویژه سلطان محمود،خود را مطیع و تابع خلافت عباسی می دانستند.
۱۰ سلجوقیان چگونه به قدرت رسیدند ؟پاسخ: سلجوقیان نیز طایفه ای از ترکان بودند که پس از پذیرش اسلام به ماوراءالنهر مهاجرت کردند. یکی از نوادگان سلجوق )جدّ سلجوقیان( به نام طُغِرل پس از شکست سلطان مسعود غزنوی، درنیشابور بر تخت نشست.
۱۱-چرا خلیفه عباسی به طُغرِل لقب «سلطان رکن الدین» را داد و حکومت او را بر ایران و عراق تأیید کرد؟پاسخ: الف – براندازی حکومت شیعه مذهب آل بویه ب – از میان برداشتن خطری که از جانب خلافت فاطمی مصر متوجه خلافت عباسی بود.
۱۲-اوج قدرت سلجوقیان در زمان کدام حاکم سلجوقی بود ؟ چرا؟پاسخ: آلب ارسلان، برادرزاده و جانشین طُغِرل بود و توانست با راهنمایی خواجه نظام الملک وزیر، رقیبان داخلی را سرکوب کند و بر قدرت و استحکام حکومت سلجوقی بیفزاید. آلب ارسلان همچنین به ارمنستان و گرجستان لشکرکشی کرد. او در نبرد مَلازگِرد در سال ۴۶۳ ق رومیان را شکست سختی داد و امپراتور روم شرقی را به اسارت گرفت. در نتیجهٔ این پیروزی، بخشهای وسیعی از آسیای صغیر به تصرف سپاهیان سلجوقی درآمد .
۱۳-قلمرو سلجوقیان در زمان چه کسی گسترش پیدا کرد ؟ و به کدام شهر توجه بیشتری کرد؟پاسخ: ملکشاه، پسر آلب ارسلان، از دیگر پادشاهان مشهور سلجوقی بود. وی مناطقی از ماوراءالنهر و شام را فتح کرد و حکومت سلجوقیان در دورهٔ او به اوج قدرت رسید. به طوری که در آن دوره،محدودهٔ جغرافیایی ایران با زمان ساسانیان برابری می کرد و از ماوراء النهر در شرق تا دریای مدیترانه در غرب گسترش یافته بود. در آن زمان اصفهان که پایتخت سلجوقیان بود به شهری بزرگ و آباد تبدیل شد.
۱۴-از چه زمانی تجزیه و فروپاشی قلمرو سلجوقیان آغاز شد؟پاسخ: پس از مرگ ملکشاه، شاهزادگان و فرماندهان نظامی برای رسیدن به تاج و تخت به جان یکدیگر افتادند و این اختلافات تا سقوط سلجوقیان، ادامه پیدا کرد.
۱۵- خوارزمشاهیان حاکم کدام منطقه بودند و چه زمانی سلجوقیان را شکست دادند؟پاسخ: خوارزم، ناحیه ای حاصلخیز و آباد در جنوب دریاچهٔ خوارزم )آرال( بود و از عهد باستان به شاهان آنجا، خوارزم شاه می گفتند. خوارزمشاهیان، نخست دست نشاندهٔ سلجوقیان بودند اما وقتی حکومت سلجوقی ضعیف شد، آنها از فرمانبری سرپیچی کردند و سرانجام یکی از فرمانروایان خوارزم آخرین سلطان سلجوقی را شکست داد و بر بخش های زیادی از ایران چیره شد.
۱۶- چرا پایه های حکومت خوارزمشاهیان چندان محکم نبود و این مساله سبب هجوم چه قومی به ایران شد؟پاسخ: از یکسو، خلیفهٔ عباسی فرمانروایی آنها را به رسمیت نمی شناخت از سوی دیگر، تسلطی بر فرمانروایان محلی نداشتند . در چنین شرایطی بود که چنگیزخان مغول به ایران هجوم آورد
سوالات درس به درس پایه هشتم درس ۱۳تا۲۴
درس ۱۳
۱-سه سلسه ترک تبار که از اواخر قرن ۴ تا اوایل قرن ۷ در ایران حکومت کردند را نام ببرید.
غزنویان – سلجوقیان – خوارزمشاهیان
۲- غزنویان که بودند و چرا به این نام مشهور شدند؟
غزنویان دودمانی تر ک تبار بودند که چون حکومت خود را از شهر غزنین )غزنه( آغاز کردند بهاین نام مشهور شدند.
۳-غزنویان چگونه پس از سامانیان به قدرت رسیدند؟
پس از ضعف سامانیان ، محمود غزنوی که حاکم غزنه بود، خراسان را تصرف کرد. خلیفهٔ عباسینیز حکومت او را به رسمیت شناخت. سلطان محمود غزنوی به پشتوانهٔ سپاه نیرومند خود در اغلبجنگها، پیروز ی هایی به دست آورد و قلمرو غزنویان را تا رِی در مرکز ایران گسترش داد.
۴-علت شهرت سلطان محمود غزنوی در تاریخ چیست؟
به سبب لشکرکشی های متعدد سلطان به هندوستان
۵-علت اصلی لشکر کشی سلطان محمود غزنوی به هندوستان چه بود؟
به بهانهٔ رواج اسلام اما در اصل به طمع ثروت هنگفتی بود که در این کشور وجود داشت.
۶-سلطان محمود غزنوی در حمله به هندوستان چه اقداماتی انجام داد و چه غنائمی به دست آورد؟
وی در این لشکرکشی ها مناطقی از هندوستان را تصرف نمود و معبد سومَنات را
خراب کرد. اواسیران زیادی را با خود به سرزمین های دیگر برد و ثرو تها و غنائم زیادی به دست آورد که بخشیرا به
خلیفهٔ عباسی پیشکش کرد.
۷-پس از سلطان محمود چه کسی حاکم غزنویان شد و چه تفاوتی با وی داشت؟
پسرش سلطان مسعود -اگر چه، سلطان مسعود فرمانروایی بیباک وجسور بود اما تدبیر پدر رانداشت .
او از سلجوقیان شکست خورد و مدتی بعد توسط سپاهیان شورشی خود
به قتل رسید.
۸-قدرت وحکومت غزنویان بر چه چیزی استوار بود ؟ چرا ؟
بر نیروی نظامی استوار بود و آنها از محبوبیت و مقبولیتی که صفاریان و سامانیان
و آل بویه در بینتودهٔ مردم داشتند، بی بهره بودند.
۹-رابطه غزنویان با خلفای عباسی چگونه بود؟
رابطهٔ حکومت غزنویان با خلفای عباسی دوستانه بود و سلاطین غزنوی به ویژه سلطان محمود،خود را مطیع و تابع
خلافت عباسی می دانستند.
۱۰-سلجوقیان چگونه به قدرت رسیدند ؟
سلجوقیان نیز طایفه ای از ترکان بودند که پس از پذیرش اسلام به ماوراءالنهر مهاجرت کردند.
یکی از نوادگان سلجوق )جدّ سلجوقیان( به نام طُغِرل پس از شکست سلطان مسعود غزنوی، درنیشابور بر تخت نشست.
۱۱-چرا خلیفه عباسی به طُغرِل لقب «سلطان رکن الدین» را داد و حکومت او را بر ایران و عراق تأیید کرد؟
الف – براندازی حکومت شیعه مذهب آل بویه
ب – از میان برداشتن خطری که از جانب خلافت فاطمی مصر متوجه خلافت عباسی بود.
۱۲-اوج قدرت سلجوقیان در زمان کدام حاکم سلجوقی بود ؟ چرا؟
آلب ارسلان، برادرزاده و جانشین طُغِرل بود وتوانست با راهنمایی خواجه نظام الملک
وزیر، رقیبانداخلی را سرکوب کند و بر قدرت و استحکام حکومت سلجوقی بیفزاید.
آلب ارسلان همچنین به ارمنستان و گرجستانلشکرکشی کرد. او در نبرد مَلازگِرد
در سال ۴۶۳ ق رومیان را شکست سختی داد و امپراتور رومشرقی را به اسارت گرفت.
در نتیجهٔ این پیروزی، بخشهای وسیعی از آسیای صغیر بهتصرف سپاهیان سلجوقی
درآمد .
۱۳-قلمرو سلجوقیان در زمان چه کسی گسترش پیدا کرد ؟ وبه کدام شهر توجه بیشتری کرد؟
ملکشاه، پسر آلب ارسلان، از دیگر پادشاهان مشهور سلجوقی بود.
وی مناطقی از ماوراءالنهر و شامرا فتح کرد وحکومت سلجوقیان در دورهٔ او به اوج
قدرت رسید. به طوری که در آن دوره،محدودهٔ جغرافیاییایران با زمان ساسانیان
برابری می کرد و از ماوراء النهر در شرق تا دریای مدیترانه در غرب گسترش یافته بود.
در آن زمان اصفهان که پایتخت سلجوقیان بود به شهری بزرگ و آباد تبدیل شد.
۱۴-از چه زمانی تجزیه و فروپاشی قلمرو سلجوقیان آغاز شد؟
پس از مرگ ملکشاه، شاهزادگان و فرماندهان نظامی برای رسیدن
به تاج و تخت به جان یکدیگر افتادند و این اختلافات تا سقوط سلجوقیان، ادامه پیدا کرد.
۱۵- خوارزمشاهیان حاکم کدام منطقه بودند و چه زمانی سلجوقیان را شکست دادند؟
خوارزم، ناحیه ای حاصلخیز و آباد در جنوب دریاچهٔ خوارزم )آرال( بود و از عهد باستان به شاهانآنجا،
خوارزمشاهمی گفتند. خوارزمشاهیان، نخست دست نشاندهٔ سلجوقیان بودند
اما وقتی حکومت سلجوقی ضعیفشد، آنها از فرمانبری
سرپیچی کردند و سرانجام یکی از فرمانروایان خوارزم آخرین سلطان سلجوقی را
شکست داد و بربخش های زیادی از ایران چیره شد.
۱۶- چرا پایه های حکومت خوارزمشاهیان چندان محکم نبود و این مسأله سبب هجوم چه قومی به ایران شد؟
از یکسو، خلیفهٔ عباسی فرمانروایی آنها را به رسمیت نمی شناخت
از سوی دیگر، تسلطی بر فرمانروایان محلی نداشتند
. در چنین شرایطی بود که چنگیزخان مغول به ایران هجوم آورد
درس ۱۴
۱-چرا ازمیان سه سلسله ترک تبار ، سلجوقیان مهم تر بودند؟
الف – تأثیردر تحولات ایران و سایر سرزمین های اسلامی
ب – وسعت قلمرو
ج) گسترش علم ودانش هنر ومعماری
۲-تشکیلات اداری و حکومتی سلجوقیان برگرفته از کدام سلسله ها بود؟
برگرفته از سامانیان و غزنویان – البته تشکیلات آن دوره ها نیز برگرفته از نظام اداری و حکومتی ایران باستان بود
۳-در دوره سلجوقیان چه کسی قدرت معنوی و چه کسی قدرت سیاسی ونظامی داشت؟
در رأس حکومت سلجوقی، سلطان قرار داشت. در آن دوره، خلیفهٔ عباسی بیشتر ریاست معنوی و دینی داشت و
قدرت سیاسی و نظامی در اختیار سلاطین بود.
۴- چرا سلاطین سلجوقی سعی می کردند خود را مطیع و پشتیبان خلیفه نشان دهند؟
سلاطین سعی می کردند برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و جلب نظر مردم، خود را مطیع و پشتیبان
دستگاه خلافت نشان دهند.
۵-ویژگی شاهان دوره سلجوقی چه بود؟
اگرچه شاهان در امور مختلف با وزرا مشورت می کردند اما رأی و نظر آنها مافوق همه بود. در این دوره نیز سلاطین با ظلم و خودکامگی حکومت می کردند و منتقدان و مخالفان خود را به سختی مجازات می کردند. سلاطین زندگی پرتجملی داشتند و صاحب املاک و ثروت زیادی بودند.
۶-چرا سلجوقیان به وجود وزیران ایرانی برای اداره کشور نیازمند بودند ؟
سلجوقیان، مردمانی گله دار(دامدار) و بیابا نگرد بودند که با زور شمشیر، امور سیاسی و نظامی را در اختیار گرفتند، آنها از شهرنشینی و کشورداری بی خبر بودند و برای ادارهٔ قلمروِ پهناور خود ناگزیر شدند از وزیران ایرانی استفاده کنند.
۷-دو تن از وزیران مهم سلجوقیان را نام ببرید.
عمیدالملک کُندری – وزیر سلطان طغرل نقشی مؤثر در موفقیت های این سلطان داشت.
خواجه نظام الملک – وزیر آلب ارسلان و ملکشاه نیز چنان قدرت و نفوذی داشت که کمتر کاری بدون صلاحدید و مشورت او انجام می گرفت.
۸- تنظیم رابطه سلطان با خلیفه ودیگر فرمانروایان از وظایف چه کسی بود؟
از وظایف وزیران
۹-دوره سلجوقیان از چه نظر از دوره های برجسته تاریخ ایران محسوب می شود؟
از نظر گسترش دانش و هنر و ادب
۱۰-خواجه نظام الملک چه مدارسی را بنیان گذاشت ؟ مهمترین آنها در کدام شهرها بودند؟
مدارس نظامیه
مهم ترین آنها نظامیه های نیشابور، اصفهان و بغداد بودند. او اموال و املاک زیادی را وقف این مدارس کرد.
۱۱-ویژگی مدارس نظامیه چه بود؟
به مدرسان، مدیران و کارکنان نظامیه ها، حقوق پرداخت می شد. این مدارس، مقررات خاصی داشتند و استادان و شاگردان با دقت خاصی گزینش می شدند و رقابت شدیدی برای رسیدن به مقام استادی در این مدارس وجود داشت.
۱۲-دو تن از اساتید و دانش آموختگان مدارس نظامیه را نام ببرید.
اما م محمد غزالی، عاِلم بزرگ ایرانی از استادان نظامیه بود.
سعدی، شاعر معروف نیز از دانش آموختگان مدارس نظامیه بود.
۱۳-در آستانه هجوم مغول ها کدام منطقه بزرگترین مرکز علمی و ادبی و مذهبی ایران بود ؟ چرا؟
خراسان – زیرادر آن زمان در شهرهای خراسان بیش از سایر مناطق ایران مدرسه وجود داشت؛
۱۴-زبان وادب فارسی در دوران غزنویان ، سلجوقیان و خوارزمشاهیان چه جایگاهی داشت؟
در هر سه دوره زبان و ادب فارسی مورد توجه و حمایت قرار گرفت و روز به روز علاقه به گسترش این زبان بیشتر شد
زبان فارسی با حمله محمود غزنوی در هند، و با توسعه قلمرو توسط سلجوقیان در آسیای صغیر رواج یافت .
به دنبال تغییر زبان از عربی به فارسی برای نوشتن نامه ها و فرما نهای حکومتی در دورهٔ سلجوقی
تعداد بیشتری از مورخان و دانشمندان علا قه مند به نوشتن کتاب های خود به زبان فارسی شدند.
) در قرن های پنجم و ششم هجری، زبان ترکی که زبان فرمانروایان بود، نیز در ایران رواج پیدا کرد و برخی
از واژ ه های آن به زبان فارسی راه یافت.)
۱۵-چه چیز سبب گسترش شهر وشهرنشینی در دوره سلجوقی شد ؟ و کدام شهرها پایتخت سلجوقیان بودند؟
آرامش و رونق بازرگانی، سبب گسترش شهر و شهرنشینی و به وجود آمدن شهرهای بزرگ و پرجمعیت شد.
پایتختهای سلجوقیان : ری، نیشابور و اصفهان
۱۶-ویژگی معماری در دوره سلجوقی چه بود وچگونه به اوج شکوفایی خود رسید؟
در ساختن مساجد ایرانی، ابتکار خاصی به کار رفت و حیاط و چهار ایوان اطراف آن معمول گردید.
در ساختن انواع گنبدها، بر جها و منار ه ها، کاروانسراها و مدارس نیز الگوهای جدیدی در معماری به کار گرفته شد .
در قر نهای پنجم تا هفتم هجری، «آجرکاری » و «کاشی کاری » در بناها به اوج زیبایی و شکوفایی رسید. کاشی کاری از ابتکارات مهم معماران ایرانی برای تزئین بناها بود.
۱۷-نمونه هایی از نشانه های گسترش هنر در دوره سلجوقی را ذکر کنید .
– ظروف زرین فام یا طلایی که با نقش و نگا رهای مختلف تزئین شده
– ساختن جلد کتاب از چرم و نقش انداختن بر روی آن
– ساختن ظروف سفالین لعا بدار و بدو ن لعاب
– خوشنویسی
– فلزکاری
– تذهیب
درس ۱۵
۱-مغولان که بودند ؟
اقوام بیابانگرد مغولستان ، واقع در شمال چین و جنوب سیبری بودند. آب و هوای سرد و خشک منطقه، موجب شده بود که آنها شیوهٔ زندگی کو چنشینی و دامداری را برگزینند. قبایل مغول تا پیش از چنگیزخان پراکنده بودند و حکومتی نداشتند. این قبایل به سبب افزایش جمعیت و کمبود مراتع ناگزیر بودند برای تأمین زندگی، به غارت یکدیگر و همسایگان روی آورند.
۲-چنگیز که بود و چه خصوصیات ومهارت هایی داشت و چه اقدامی انجام داد؟
چنگیز رئیس یکی از قبایل مغول بود که قبیله های مغول را زیر فرمان خود درآورد و حکومتی نیرومند تشکیل داد
چنگیز در فنون رزمی مهارت کامل داشت و در حیله های جنگی استاد بود. وی، مردی بی رحم بود و سربازان، سرداران و حتی فرزندانش باید بدون چون و چرا فرمانش را اطاعت می کردند. برای ادارهٔ کشور، مجموعه قوانینی را با عنوان یاسای چنگیزی٭ تدوین کرد و به اجرا گذاشت. یکی از اصول مهم «یاسا » آن بود کسانی که خود را تسلیم سپاه مغول می کردند، از قتل و غارت در امان بودند، اما آنان که مقاومت می کردند، باید قتل عام و غارت می شدند.
۳-مغولان حمله به همسایه های خود را از چه زمانی واز کجا آغاز کردند؟
مغولان هم پس از آنکه متحد و قدرتمند شدند، به فکر حمله به سرزمین های آباد و تصاحب ثروت آنها افتادند. آنها نخست به چین حمله و شهر ثروتمند پکن را تسخیر و غارت کردند. مغولان سپس با فتح سرزمین هایی در غرب مغولستان، به مرزهای ایران نزدیک شدند.
۴-حمله مغولان به ایران چه زمانی ، چرا وچگونه انجام شد؟
مغولان در زمان سلطان محمد خوارزمشاه به ایران هجوم آوردندچنگیزخان در سال ) ۶۱۶ ق(. به بهانه کشته شدن اعضای یک کاروان تجاری مغول به جرم جاسوسی به دستور حاکم یکی از شهرهای مرزی ایران به ایران هجوم آورد. سلطان محمد در همان برخورد اول با سپاه مغول، چنان دچار بیم و هراس شد که فرار کرد. ۱ فرار او، روحیهٔ سپاهیان و مردم را ضعیف کرد. لشکریان مغول به چند گروه تقسیم شدند و به تعداد زیادی از شهرها و آباد ی های ایران یورش بردند. هر جا که مقاومتی صورت می گرفت، ساکنان آنجا به طرز بی رحمانه ای قتل عام می شدند.
۵-چرا مقاومت جلال الدین خوارزمشاه در برابر مغولان نتیجه نداد؟
سلطان جلال الدین، پسر و جانشین سلطان محمد خوارزمشاه، شهامتی از خود نشان داد و در یک جنگ بر مغولان
پیروز شد، اما به دلیل اختلافات و درگیری های داخلی، کاری از پیش نبرد. در آن شرایط حساس، برخی از سرداران و حاکمان محلی و نیز خلیفهٔ عباسی نه تنها جلا ل الدین را یاری نکردند، بلکه با وی وارد جنگ شدند.
۶-مغولان در حمله به ایران چه صدماتی را وارد کردند؟
حمله چنگیز، یکی از فجایع تاریخ ایران بود. شهرها و آبادی های زیادی را ویران کردند. مزارع ، قنا تها ، مساجد، مدارس و کتابخانه ها را خراب کردند و کتا بها را سوزاندند. بسیاری از ایرانیان را اسیر ، آواره و بسیاری راکشتند ترس و وحشت سراسر ایران را فراگرفت و مردم دچار سرخوردگی شدند. میل به گوشه گیری و دوری از اجتماع در جامعه، رواج یافت.
۷-هلاکوخان که بود و چه اقداماتی انجام داد ؟
هلاکوخان نوهٔ چنگیز، مأمور شد فتوحات مغول را در ایران و دیگر بخش های جهان اسلام، کامل کند. او، نخست اسماعیلیان ایران را از بین برد و قلعه های آنان را ویران کرد؛ سپس با تسخیر بغداد و کشتن خلیفه ) ۶۵۶ ق(، خلافت عباسی را برانداخت. هلاکوخان پس از نابودی خلافت عباسی، حکومت ایلخانان را تأسیس کرد. او به همراه فرزندان و نوادگانش، حدود هشتاد سال بر ایران فرمان راندند.
۸- اوضاع سیاسی ایران در زمان فرمانروایی ایلخانان ورابطه آنان با اروپاییان چگونه بود؟
در دوران فرمانروایی سلسلهٔ ایلخانان، ایران از نظر سیاسی یکپارچه و متحد شد و حکام و سرداران محلی تحت حاکمیت و سلطهٔ مغولان، قرار گرفتند. حکومت ایلخانان با سایر حکومت های مغولی در آسیا و دولت های اروپایی ارتباط برقرار کرد. اروپاییان هم پس از جنگ های صلیبی، بیش از گذشته علاقه مند بودند که با کشورهای مسلمان و آسیایی، رابطهٔ سیاسی و بازرگانی داشته باشند.
۹-اوضاع ایران پس از ایلخانان چگونه بود؟
پس از مرگ آخرین ایلخان مغول )ابوسعید(، حکومت ایلخانان فرو پاشید. ایران بار دیگر گرفتار هرج و مرج، آشوب، جنگ و قتل و غار تهای بی حساب شد؛ یکپارچگی و اتحاد سیاسی کشور ما از بین رفت و حاکمان محلی و سرداران مغول و غیرمغول، هر کدام بر بخشی از آن مسلط شدند و با یکدیگر به رقابت و ستیز برخاستند.
۱۰-قیام سربداران تحت تأثیر تعلیمات چه کسانی ودر کجا شکل گرفت؟
قیام سربداران از روستای باشتین در سبزوار آغاز شد
مردم سبزوار بر اثر تعلیمات شیخ خلیفه و شیخ حسن جوری، آمادهٔ مقابله با ظلم و ظالمان شده بودند .
۱۱-قیام سربداران چگونه شکل گرفت ؟ وچگونه از بین رفت؟
ساکنان روستای باشتین که از زیاد ه خواهی و گستاخی مأموران حاکم مغولی خراسان به ستوه آمده بودند، به پا خاستند
و مأموران مغول را مجازات کردند. آنان سپس با شعار «سر به دار می دهیم، تن به ذلّت نمی دهیم »، سپاه حاکم مغول را در آن ولایت شکست دادند. قیام به سرعت گسترش یافت و سربداران پس از تصرف شهر سبزوار، حکومت خود را تأسیس کردند. آنان با پیروزی بر سرداران و حاکمان مغول در خراسان، قلمرو خود را به مناطق همجوار گسترش دادند. حکومت سربداران، پشتیبان مذهب شیعه بود. این حکومت محلّی پس از یورش تیمور به ایران از بین رفت.
۱۲- چه زمانی ایران مورد هجوم و لشکرکشی تیمور قرار گرفت؟
در اواخر قرن هشتم هجری، از سمت شما ل شرق
۱۳-تیمور که بود و چه خصوصیاتی داشت و چه اقداماتی انجام داد؟
تیمور گورکانی٭ یکی از فاتحان مشهور در تاریخ است که بخش وسیعی از آسیا را فتح کرد و امپراتوری تیموری را بنیان گذاشت. او خود را از خاندان چنگیز می دانست. تیمور در بی رحمی و خونریزی دست کمی از چنگیزخان مغول نداشت. او به هنر، علاقه نشان می داد و هر شهر و ولایتی را که می گشود، هنرمندان و صنعتگرانش را به پایتخت خود سمرقند )امروزی( می فرستاد. تیمور حرص و طمع بسیاری به کشورگشایی داشت و در اندیشهٔ فتح چین بود که مرگ، امانش نداد.
۱۴-علت حمله های مکرر تیمور به ایران چه بود ومحدوده حکومت وی کدام مناطق بود؟
تیمور پس از آنکه بر ماوراءالنهر تسلط یافت، با سوء استفاده از اوضاع پریشان و آشفتهٔ ایران که بر هر گوشهٔ آن خانی و سرداری حکومت می کرد، چندین مرتبه به کشور ما یورش آورد که آسیب و صدمات فراوانی وارد کرد. عدهٔ زیادی تلف شدند و اموال مردم غارت گردید. امپراتوری تیمور از مرزهای چین تا شام گسترش یافته بود. پس از مرگ وی، فرزندان و نوادگانش هر کدام به بخشی از امپراتوری او مسلط شدند و با یکدیگر به دشمنی و ستیز پرداختند.
۱۵-جانشین تیمور که بود و حکومت تیموریان چه زمانی از بین رفت؟
شاهرخ پسر تیمور، بر رقبیان خود برتری یافت و موفق شد بخش وسیعی از ایران را تحت تسلط خود درآورد. حکومت
تیموریان سرانجام با ظهور حکومت صفویان در ایران از میان رفت.
درس ۱۶
۱-چرا دانشمندان و بزرگان ایرانی کوشیدند به مغولان نزدیک شوند؟
– آشنا کردن مغولان با فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی
– مهار کردن خوی خشن و ویرانگر بیابانگردان مغول
– آموختن راه و رسم کشورداری به آنان
– جلوگیری از خونریزی بیشتر.
۲-خواجه نصیر الدین طوسی که بود و چه جایگاهی نزد هلاکوخان داشت و چه اقداماتی انجام داد؟
از برجسته ترین دانشمندان مسلمان ایرانی و مشاور هلاکوخان بود . او در جریان لشکرکشی هلاکو، تلاش زیادی برای حفظ جان مردم و کاهش قتل و غار تهای مغولان کرد. به تشویق او هلاکو رصدخانۀ مراغه را ساخت که تبدیل به یک مرکز علمی و تحقیقاتی عظیم شد که منجمان و دانشمندان زیادی در آن فعّالیت می کردند رصدخانهٔ مراغه به وسایل اخترشناسی و کتابخانهٔ بزرگی، مجهز بود.
۳-خواجه رشید الدین فضل ا… همدانی که بود و چه اقداماتی انجام داد و معروفترین کتاب وی چه نام دارد؟
از سیاستمداران و دانشمندان نامدار ایرانی در دورهٔ مغول بود . به عنوان پزشک به دربار ایلخانان راه یافت و ٔ به عمران و آبادی و انجام کارهای خیریه علاقه داشت رَبْع رشیدی را در تبریز بنا کرد که شامل مسجد، مدرسه، بیمارستان، خانقاه و کتابخانه می شد را که تعداد زیادی از عالمان و پزشکان در آن اشتغال داشتند، وقف کرد
. معرو فترین کتاب او جامع التواریخ رشیدی است. این وزیر دانشمند نیز به دستور ایلخان مغول به قتل رسید.
۴-مغولان چه دینی داشتند؟
مغولان هنگامی که به ایران هجوم آوردند دین واحدی نداشتند؛ عد ه ای از آنها هنوز به آیین گذشتگان خود اعتقاد داشتند و گروه دیگری پیرو آیین بودایی و دین مسیحیت بودند.
۵-چرا مبلغان بودایی ومسیحی برای گسترش آیین خود در ایران (زمان ایلخانان )موفق نبودند؟
زیرا مردم ایران اعتقاد محکمی به اسلام داشتند. سرانجام بر اثر کوشش عالمان و وزیران ایرانی، ایلخانان به دین اسلام درآمدند و مسلمان شدند.
۶-در زمان غازان خان چه اقدامتی انجام شد؟
غازان خان به تشویق و راهنمایی وزیر خود، خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، اقدام به اصلاح امور اداری، مالی و قضایی کرد. این ایلخان، همچنین برای عمران و آبادانی تبریز بسیار کوشید. به روزگار او، شُنْب غازان در تبریز با دوازده بنای مهم مانند بیمارستان، مسجد، کاخ، مدرسه، کتابخانه و … بر پا شد. هم زمان در بسیاری از شهرها مسجدی بزرگ و در کنار آن گرمابه ای برای تأمین هزینهٔ نگاهداری مسجد ساختند.
۷-سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) چا اقداماتی انجام داد؟
سلطان محمد خدابنده )اولجایتو( جانشین غازا ن خان نیز علاقه مند به عمران و آبادانی بود. او به پیشنهاد وزیرش
خواجه رشیدالدین فضل ا… ، پایتخت را به سلطانیه منتقل کرد و موجب آبادی آنجا شد. اولجایتو در آن شهر آرامگاهی برای خود بنا کرد که به گنبد سلطانیه معروف است و یکی از شاهکارهای معماری در جهان اسلام به شمار م یآید.
۸-میزان توجه به عمران و آبادی ومعماری در زمان ابوسعید (آخرین ایلخان مغول ) چه اندازه بود؟
در دوران ابوسعید آخرین ایلخان مغول نیز بناهای باشکوهی ساخته شد.این بناها از نظر عظمت و بلندی گنبدها و ایوا نها ک م نظیر هستند. گچبر ی و کاشی کار یهای زیبا و اعجا ب انگیز بناهای مذکور، حکایت از ذوق و نبوغ معماران ایرانی در آن زمان دارد.
۹-شاهرخ پسر تیمور چه تفاوتی با پدرش داشت و چه اقداماتی در زمان او انجام شد؟
شاهرخ پسر تیمور که تحت تأثیر فرهنگ و تمدن ایران قرار داشت، راه پدر را در جنگ و خونریزی ادامه نداد. در زمان او هرات به پایتختی تیموریان انتخاب و به یکی از بزر گترین و باشکوه ترین شهرهای ایران تبدیل شد. به سبب توجه و علاقهٔ شاهرخ به ادب و هنر، تعداد زیادی از شاعران، هنرمندان و معماران نامدار به این شهر آمدند. همچنین مدارس و کتابخانه های متعددی به فرمان او در هرات ساخته شد و جویندگان علم و دانش را از گوشه و کنار ایران به خود جذب کرد. گوهرشاد، همسر شاهرخ از زنان نیکوکار بود او بناهای متعددی در هرات و مشهد ساخت که مسجد گوهرشاد در جوار حرم حضرت امام رضا یکی از آنهاست .
۱۰- شاهنامهٔ بایْسُنْقُری نتیجه توجه تیموریان به کدام هنر می باشد؟
در دورهٔ تیموریان، هنر نگارگری )نقاشی( و خوشنویسی شکوفا شد و نگارگران و نقاشان آن زمان آثار هنری ارزشمندی از خود به جای گذاشتند. شاهنامهٔ بایْسُنْقُری یکی از نفیس ترین نسخه های کهن شاهنامه است که به سفارش بایْسُنْقُر میرزا، شاهزادهٔ تیموری نگارگری و تذهیب شد. این اثر از نظر کتاب آرایی و ارزش هنری، اهمیت فراوانی دارد.
درس ۱۷
۱-قاره آسیا از اطراف به کدام اقیانوس ها محدود می شود؟
از شرق به اقیانوس آرام یا کبیر
از شمال به اقیانوس منجمد شمالی
از جنوب به اقیانوس هند
۲-آسیا چگونه از آمریکا ، آفریقا و اروپا جدا می شود؟
به وسیله تنگه برینگ از آمریکای شمالی
به وسیله کانال سوئز از افریقا
به وسیله رشته کوه اورال از اروپا
۳- اوراسیا به کجا گفته می شود؟
در بین قاره های جهان، تنها دو قاره آسیا و اروپا به هم چسبیده اند به همین دلیل، بعضی از جغرافی دانان این دو قاره را یک قاره دانسته و آن رااوراسیا نامیده اند.
۴-وسیع ترین قاره جهان چه نام دارد و موقعیت آن بر روی کره زمین کجاست؟
قاره آسیا –در نیمکره شمالی (نسبت به اِستوا) – درنیمکره شرقی (نسبت به نصف النهار مبدأ) واقع شده است.
۵-چند نوع ناهمواری در قاره آسیا وجود دارد؟
١ فلات های بلند و کوه های مرتفع ٢ سرزمین های پست ٣ مجمع الجزایر آتشفشانی
۶-فلات های آسیا را از غرب به شرق نام ببرید. آناتولی، ایران، تبت و مغولستان
شرق مغولستانتبت ایران آناتولی غرب
۷-بام دنیا کجاست؟
قلّهٔ اورست ) ۸۸۴۸ متر ( در رشته کوه هیمالیا، بلندترین قلّهٔ جهان است و به آن بام دنیا لقب داده اند.
۸- چند مورد از جلگه های آسیا را نام ببرید.
جلگهٔ بزرگ سیبری، جلگهٔ گنگ و سند و جلگهٔ چین.
۹-جلگه سیبری از آبرفت کدام رودها بوجود آمده اند؟ لِنا – یِنی سِئی – اُب – ایرتیش
۱۰-جلگه های سِند وگنگ در کجا واقع شده ورودهای بوجود آورنده آنها از کجا سرچشمه میگیرند؟
در شمال شبه جزیرهٔ هند واقع شده و نام این جلگه از دو رود گنگ و سند که از رشته کوه های هیمالیا سرچشمه می گیرند، گرفته شده است
۱۱-جلگه های سند وگنگ کدام کشور ها را دربر میگیرد؟
شمال هند، بخش وسیعی از کشور پاکستان و بنگلادش را دربر می گیرد.
۱۲-دلتا چیست و چگونه گسترش می یابد؟
گاهی رودها، آبرفتها را در مصب٭ خود انباشته می کنند و از انباشته شدن آبرفت ها در مصب رودها، سرزمین های مثلث شکلی به وجود می آید که به آنها دلتا Δ می گویند. با انباشته شدن دائمی آبرفتها، دلتاها پیوسته توسعه می یابند و در آب دریا پیش می روند.
۱۳-دلتا ها از چه نظر مناسب و از چه نظر نامناسب می باشد؟
دلتاها زمین های مناسبی برای کشاورزی بوده و جمعیت انبوهی را در خود جای داده اند. با این حال ساکنان
این دلتاها همواره در معرض خطراتی چون طوفا ن های دریایی، طغیان رود و سیلاب هستند.
۱۴-دلتا ی بنگال از آبرفت کدام رودها بوجود آمده است؟ و کدام کشور ها را دربر میگیرد؟
از آبرفت رودهای گَنگ – براهما پوترا – میگهنا – پِدما
کشور بنگلادش را در برمی گیرد.
۱۵-جلگه پهناور شرق آسیا چه نام دارد و از آبرفت کدام رودها بوجود آمده است؟
جلگه بزرگ چین است که از آبرفت رود «یانگ تسه کیانگ » پدید آمده است.
۱۶-مجمع الجزایر های شرق و جنوب شرقی آسیا را نام ببرید.
ژاپن، فیلیپین و اندونزی
۱۷-چرا در شرق وجنوب شرقی آسیا بلایای طبیعی و کوه های آتشفشانی بیشتر است؟
از آنجایی که این بخش از قارهٔ آسیاازناهمواریهایجوان٭است، کوه های آتشفشانی زیادی در آنها مشاهده می شود. همچنین در این مناطق، زمین لرزه های بسیاری رخ می دهد. بنابراین کشورهایی که در این منطقه واقع شد ه اند، همواره در معرض بلایای طبیعی٭ چون زمین لرزه، سونامی٭ و فعال شدن کوه های آتشفشانی هستند.
۱۸- آسیا از نظر دما به چند بخش تقسیم می شود؟
-در سرزمینهای مجاور قطب شمال در سیبری، هوا در تمام روزهای سال سرد و دارای یخبندان های طولانی است.
-بخش های داخلی و مرکزی آسیا، آب و هوای قاره ای یا برّی دارند. در این نوع آب و هوا، زمستا نها بسیار سرد و تابستان ها بسیار گرم و خشک است.
-سرزمینهای مجاور دریاها از دریای سرخ تا جزیره تایوان در شرق چین، آب و هوای گرم دارند.
۱۹-آسیا از نظر بارش به چند بخش تقسیم می شود و هر کدام چه مناطقی را شامل می شوند و چه ویژگی هایی دارند؟
الف( آسیای مرطوب )سبز(: در شرق، جنوب و جنوب شرقی آسیا وزش بادهای باران آور موسمی (مونسون(در اواخر بهار و فصل تابستان سبب بارش باران فراوان می شودکه زندگی روستایی و کشاورزی به آن بستگی دارد البتهبارشکمیانامنظم آن سبب خسارت کشاورزان وبارش شدیدآن موجب طغیان رودخانه ها و بروز سیل می شوند.
ب( آسیای خشک : سرزمین های غرب و جنوب غربی آسیا از جمله عربستان، داخل فلات آناتولی و فلات ایران و
آسیای مرکزی به ویژه بیابان گُبی را شامل می شود.
درس ۱۸
۱-وسیع ترین و پر جمعیت ترین قاره دنیا چه نام دارد؟
آسیا (۶۰ درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده است)
۲-پراکندگی جمعیت در آسیا چگونه است؟
نواحی مرتفع چون فلات تبت و هیمالیا و بیابان های وسیع، خالی از جمعیت یا کم جمعیت است؛ در حالی که در جنوب و جنوب شرقی آسیا، جمعیت انبوهی به طور متراکم زندگی می کنند.
۳-پرجمعیت ترین کشورهای جهان را نام ببرید.
چین )با حدود یک میلیارد و سیصد هزار نفر ( و هند با حدود یک میلیارد و دویست هزار نفر( در این منطقه واقع هستند. این دو کشور تنها کشورهای جهان اند که هر یک بیش از یک میلیارد نفر جمعیت دارند.
۴-پرجمعیت ترین و متراکم ترین منطقه جهان کجاست؟
جزیرهٔ جاوه در اندونزی متراکم ترین منطقهٔ جهان از نظر جمعیت است. در این جزیرهٔ کوچک ۱۴۱ میلیون نفر )یعنی به اندازهٔ جمعیت کشور روسیه( سکونت دارند.
۵-مردم آسیا از چه نژادهایی هستند؟
بیشتر جمعیت آسیا از نژاد زردپوست و بقیه سفیدپوست هستند. البته در جنوب آسیا تیر ه های سیاه پوست و دورگه که
از ازدواج نژادهای مختلف با هم به وجود آمده اند نیز زندگی می کنند.
۶- کدام دین ها در آسیا گسترش یافته اند؟
آسیا مهد ادیان بزرگ جهان است. سه دین بزرگ الهی یهود، مسیحیت و اسلام، علاوه بر آسیا در سایر قاره ها انتشار یافته اند.
۷-دین اسلام در کدام مناطق آسیا گسترش بیشتری پیدا کرده است؟
حدود ۶۰ درصد مسلمانان جهان در قارهٔ آسیا زندگی می کنند.
اگرچه خاستگاه دین اسلام کشور عربستان است، اما اسلام به تدریج همه کشورهای آسیای غربی را دربر گرفته و سپس به آسیای مرکزی و مشرق و جنوب شرقی آسیا نیز راه یافته است. به همین دلیل از غرب تا شرق آسیا می توان
چشم اندازها و مناظری را که نشان دهندهٔ فرهنگ و تمدن اسلامی است، مشاهده کرد. در آسیا مساجد باشکوهی که از شاهکارهای معماری اسلامی هستند، ساخته شده است.
۸-کدام ادیان در آسیا پیروان بیشتری نسبت به قاره های دیگر دارد و در قاره های دیگر کمتر نفوذ کرده اند؟
۱ آیین برهمایی در شبه جزیرهٔ هند
۲ آیین بودا که خاستگاه اصلی آن هند است اما درکشورهای شرق آسیا چون چین، ژاپن، کره و تایلند انتشار یافته است.
۹-مهمترین محصول کشاورزی قاره آسیا چیست ؟ و مهمترین کشورهای تولید کننده آن را نام ببرید.
مهمترین محصول کشاورزی در قارهٔ آسیا برنج است که غذای اصلی مردم آسیا را تشکیل می دهد. ۹۰ درصد برنج
جهان در آسیا تولید وبه دلیل جمعیت زیاد در همین قاره مصرف می شود.
چین، هند، پاکستان، تایلند، اندونزی، فیلیپین، بنگلادش و ویتنام از کشورهای تولیدکننده برنج هستند.
۱۰- مهمترین کشور صنعتی آسیا کدام است و عضو کدام گروه اقتصادی جهان است؟
ژاپن است که از بزرگ ترین قدر تهای اقتصادی دنیا نیز به شمار می رود. ژاپن و روسیه عضو کشورهای گروه هشت٭ هستند.
۱۱- چین از نظر اقتصادی چه تغییراتی کرده است؟
کشور چین در دو دهه اخیر توانسته است با برنامه ریز ی های جدید، میزان تولیدات و صادرات خود را به شدت افزایش بدهد و از این راه درآمد اقتصادی و وضع زندگی مردم خود را بهتر کند.امروزه تقریبا انواع کالاهای تولید شده در چین به کشورهای مختلف جهان صادر می شود و در اغلب بازارهای همهٔ کشورها می توان فروش کالاهای چینی را مشاهده کرد .
۱۲-کدام کشورها ببرهای اقتصادی آسیا لقب گرفته اند ؟ چرا؟
چهار کشور کره جنوبی، تایوان، هنگ کنگ )بخشی از چین امروزی( و سنگاپور توانسته اند، صادرات را هدف اقتصادی خود قرار بدهند و از این راه درآمد بسیار زیادی به دست بیاورند. این کشورها به خصوص در تولید و صدور لوازم الکترونیکی و رایانه ای، لوازم خانگی و اتومبیل پیشرفت زیادی کرده اند. به این چهار کشور، «ببرهای اقتصادیآسیا » لقب داده اند.
۱۳-چه چیز سبب گسترش شهرنشینی در آسیا شده است و پرجمعیت ترین شهر وپایتخت کشور های آسیا یی چه نام دارد؟
تحولات اقتصادی در آسیا موجب شده است که مهاجرت از روستا به شهرها در آسیا ادامه پیدا کند. امروزه شهرهای با جمعیت بیش از ده میلیون نفر در آسیا بیشتر از سایر قار ه ها است. این شهرها مراکز مهم تجارت و بازرگانی آسیا و جهان محسوب می شوند. توکیوپایتختژاپن با منطقهٔ شهری اطراف آن بیش از سی میلیون نفر را در خود جای داده پرجمعیت ترین شهر آسیا است.
۱۴-اطلس چیست و چه کاربردی دارد؟
اطلس، کتابی است که مجموعه ای از نقشه ها در آن گردآوری شده است. در برخی از اطلسها، نمودارها و تصاویری نیز مشاهده می شود. ما با استفاده از انواع نقشه های مختلف یک اطلس می توانیم اطلاعات بیشتر و دقیق تری دربارهٔ کشورها یا نواحی مختلف جهان به دست بیاوریم.
۱۵-برای هر قاره یا هر کشور چند نوع نقشه در اطلس دیده می شود؟
نقشه های طبیعی: بر روی این نقشه ها، رشته کو هها، فلا تها، دریاها، رودخانه ها و… نمایش داده شده و اطلاعات مربوط به شهرها و کشورها، بسیار کم است.
نقشه های سیاسی: بر روی این نقشه ها، مرز کشورها، ایالتها و استا نها، پایتختها و شهرهای مهم نمایش داده شده است
درس ۱۹
۱-حدود و موقعیت مثلث شکل منطقه جنوب غربی آسیا را ذکر کنید.
این مثلث از تنگهٔ ٭ بُسفر و داردانل در ترکیه تا کوه های پامیر در مشرق و از آنجا تاخلیج٭ عَدَن و بابُ المَندَب را دربر می گیرد.
۲- سرزمین ها ی بلند و سرزمین های پست و هموار منطقه جنوب غربی آسیا
را نام ببرید؟
الف ) سرزمین ها ی بلند ! کوه های بلند ایران که به ارتفاعات ترکیه وقفقاز می پیوندند
ب ) سرزمین های پست و هموار شامل:
۱- پست جلگه ای : جلگه بین النهرین(از آبرفت رود دجله وفرات) در غرب ایران
وجلگه سند(از آبرفت رود سند) در شرق ایران
۲- پست وخشک: بیابان بزرگ عربستان( رَبع الخالی ۲۵برابر انگلستان) ، دشت کویر و دشت لوت
۳-منطقه جنوب غربی آسیا چند نوع آب وهوا دارد؟
نام آب وهوا منطقه تحت پوشش آب و هوا ویژگی
سرد کوهستانی
نواحی مرتفع کوهستانی
زمستان سرد وتابستان معتدل
(وجود پوشش گیاهی فراوان در دامنه کوه ها)
گرم وخشک یا نیمه خشک
نواحی بیابانی
کمبود آب شیرین مسئله ی مهم ساکنان این منطقه
گرم و شرجی سواحل خلیج فارس و
دریای عمان و اقیانوس هند
گرما همراه با رطوبت
مدیترانه ای سواحل مدیترانه زمستان معتدل و پرباران و تابستان گرم وخشک
۴-پرجمعیت ترین کشورهای منطقه جنوب غربی آسیا را نام ببرید.
پاکستان – ایران – ترکیه
۵-پرتکلم ترین گروه های زبانی در منطقه جنوب غربی آسیا را نام ببرید.
عربی فارسی ترکی اردو
عربستان ایران ترکیه پاکستان
۶-وضعیت اقتصادی کشورهای منطقه جنوب غربی آسیا چگونه است؟
الف)) کشورهای این منطقه دارای ذخایر نفت وگاز و وابسته به صادرات نفت هستند و
انواع کالاهای مصرفی را از کشورهای پیشرفته وارد می کنند . درآمد عربستان علاوه بر صادرات نفت از طریق مراسم حج می باشد .
ب )) کشورهایی مانند ترکیه وامارات متحده عربی از طریق گردشگری یا تجارت و بازرگانی
اقتصاد خود را متحول کرده اند .
ج)) کشور هایی مانند عراق وافغانستان به دلیل اشغال نظامی و نبودن امنیت از نظر اقتصادی
وضعیت مناسبی ندارند.
درس ۲۰
۱- چرا منطقه جنوب غربی آسیا از مناطق استراتژیک و مهم جهان است؟
– محل اتصال سه قاره آسیا ، اروپا وآفریقا
– محل اتصال آبهای آزاد به یکدیگر از طریق تنگه های هرمز ، بُسفر ، داردانل و باب المندب
– داشتن موقعیت بندرگاهی زیاد
– انبار مهم منابع انرژی جهان ( دو سوم ذخایر نفت جهان و یک سوم منابع گاز جهان)
– وابستگی اقتصاد و صنعت جهان به منابع انرژی این منطقه
– کانون جهان اسلام قرار گرفتن مکه ومدینه وانجام مراسم حج در این منطقه
۲-چرا موقعیت بندرگاهی برای کشورها اهمیت دارد؟
چون استفاده از حمل و نقل ارزان کالاها و انرژی را میسّر می سازد.
۳-کشورهای عمده صادر کننده نفت منطقه جنوب غربی آسیا کدامند؟
عربستان، ایران، عراق، کویت و امارات متحده عربی
۴-پیمان سازمان همکاری اقتصادی اِکو در چه سالی و میان کدام کشورها بسته شد و اعضای فعلی آن چند کشور است؟
نخست در سال ۱۳۴۱ بین ایران، پاکستان و ترکیه بسته شد و هم اکنون ده کشور منطقه عضو آن هستند.
۵- چرا جنوب غربی آسیا از نظرسیاسی _نظامی منطقه ای پرتنش است؟
-به دلیل داشتن منابع فراوان انرژی و راههای مهم حمل ونقل دریایی مورد توجه قدرتهای بزرگ است.
-وابستگی سیاسی برخی کشورهای منطقه به قدرتهای بزرگ ونقش نداشتن مردم در امور سیاسی
-توطئه ودشمنی اسرائیل با مسلمانان این منطقه
-ایجاد پایگاههای نظامی توسط آمریکا وانگلیس در منطقه
۶-چرا ایران در منطقه جنوب غربی جایگاه ویژه وخاصی دارد؟
– انقلاب اسلامی الگویی برای مردم دیگر کشورهاست ومدافع مردم مظلوم از جمله فلسطین
– وجود وحدت وهمبستگی میان اقوام مختلف کشور
– مقام دوم از نظر وسعت و جمعیت در منطقه
– مقام چهارم منابع نفت و مقام اول منابع گاز در منطقه
– پیشرفت های علمی وفناوری فراوان
– داشتن سواحل طولانی و موقعیت بندرگاهی
۷-طول سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس و دریای عمان )مُکران( چقدر است ؟ ومحدوده آن کجاست؟
با در نظر گرفتن بریدگیهای ساحل،۲۰۴۳ کیلومتر است که از اروندرود در جنو ب غرب تا تنگه هرمز و از آنجا تا بندر گُواتر در جنوب شرق امتداد دارد. در این سواحلطولانی، بنادر مهم بازرگانی و نفتی به وجود آمده اند
۸- نام جزایر ایران در آبهای خلیج فارس چیست؟ از چه نظر اهمیت دارند؟
خارک، کیش، قشم، لارک، لاوان، تنب بزرگ، تنب کوچک، ابوموسی
این جزیره ها از نظر استخراج نفت، بازرگانی تجارت و نظامی اهمیت دارند.
۹-نام آبراهه بین الملی جنوب ایران چیست؟ و کشورهای دیگر چگونه می توانند از آن عبور کنند؟
تنگهٔ هرمز _ همهٔ کشورها حق دارند بر طبق قوانین رفت و آمد در تنگه ها با کشتی از آ ن عبورکنند.
۱۰- نیروی دریایی ایران در آبهای جنوب ایران و آبهای بین الملی چه اقداماتی انجام داده است؟
-جلوگیری از ایجاد مشکل در رفت و آمد کشتی های ایران در زمان جنگ
-حفظ منافع ایران در دریاها در زمان صلح
-کمک به کشتی ها در حوادث ایجاد شده در آبهای بین الملی
۱۱-فلسطین چه مقدار وسعت دارد و چه مقدار آن توسط اسرائیل اشغال شده است؟
حدود ٢٧٠٠٠ کیلومتر مربع وسعت دارد حدود ٢٠٠٠٠ کیلومتر مربع از خاک آن رایهودیان صهیونیست٭ اشغال کرده و آن رااسرائیل نامیده اند
۱۲-سرزمین مقدس کجاست ؟در میان مسلمانان ویهودیان به چه نامی معروف است؟برای کدام دین ها مقدس است؟ و چرا برای مسلمانان اهمیت دارد؟
_ شهری کهن در کشور فلسطین است
_ مسلمانان به آن بیت المقدس(قدس( و یهودیان و مسیحیان به آن اورشلیم می گویند.
_ برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان شهری مقدس است
_ زیرا خاستگاه پیامبران بزرگ بوده است. مسجد الاقصی که در بیت المقدس قرار دارد، پس از مسجد الحرام در مکه و مسجدالنبی در مدینه، سومین مسجد مهمّ اسلام است و در آغاز ظهور اسلام قبله اول مسلمانان بوده است.
درس بیست ویک
اروپا
۱-قاره ی ….اروپا….. را می توان دنباله ی قاره پهناور آسیا یا بخشی از اوراسیا دانست.
۲-اروپا از اطراف به کدام اقیانوس ها ودریاها محدود می شود؟ ازمغرب به اقیانوس اطلس – ازشمال به اقیانوس منجمدشمالی – ازجنوب به دریای مدیترانه
۳-به طور کلی اروپا ازنظرناهمواری ها به چندبخش تقسیم می شود؟الف) اروپای پیر ب) اروپای جوان
۴-اروپای پیر به کدام بخش از اروپا گفته می شود؟ چرا ؟ به مناطق شمالی اروپا – زیرا طیّ هزاران سال فرسایش موجب شده است که کوه کم ارتفاع شوند وقله ها گنبدی شکل و دره ها باز باشند.(به شکل حرف v باز ) دراین منطقه جلگه های وسیع و دریاچه های بسیاری وجود دارد.
۵-اروپای جوان به کدام بخش از اروپا گفته می شود ؟توضیح دهید. به جنوب اروپا که چین خوردگی های جوان ورشته کوه های بلند دیده می شود. وقله کوه ها نوک تیز ودامنه ها ی پرشیب و دره های عمیق وتنگ دارند( به شکل V ) و زلزله ها وآتش فشان های زیادی درآن دیده می شود، اروپای جوان گفته می شود.
۶- دورشته کوه اروپا را نام برده ودر کدام بخش قرار دارند؟ رشته کوههای آلپ و پیرنه – در اروپای جوان( جنوب اروپا) – بلندترین قله اروپا قله مون بلان با ارتفاع ۴۸۰۸متر در رشته کوه های آلپ قرار دارد.
۷- اروپای پیر و جوان را با یکدیگر مقایسه کنید.
اروپای پیر اروپای جوان
کوه های کم ارتفاع کوه های بلند
قله ها گنبدی شکل قله های بلند و نوک تیز
چین خوردگی های بسیار قدیمی چین خودگی های جوان
دامنه های ملایم وکم شیب دامنه های تند وپرشیب
دره های کم عمق وباز دره های عمیق و تنگ
زلزله ها وآتش فشان های به ندرت اتفاق می افتد زلزله ها وآتش فشان های زیادی رخ می دهد
۸-ویژگی های کلی آب وهوای اروپا را بیان کنید. به طور کلی اروپا دارای آب وهوای معتدل ، سرسبز و بدون بیابان است.
۹- انواع آب و هوای اروپا را با مشخصات هریک بیان کنید:
نوع آب وهوا محدوده وقلمرو ویژگی ها ومشخصات
آب وهوای قطبی وسرد شمال اروپا( شمال اسکاندیناوی و ایسلند) تقریبا درتمام طول سال سرد با یخبندان های طولانی
آب وهوای معتدل اقیانوسی مجاور اقیانوس اطلس کشورهایی مانند انگلستان وایرلند به علت عبور جریان آب گرم گلف استریم در تابستان وزمستان معتدل، مه آلود وپرباران است
آب وهوای مدیترانه ای جنوب اروپا (سواحل مدیترانه) کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا ویونان – زمستان های معتدل ومرطوب- تابستان های گرم وخشک
آب وهوای قاره ای (برّی) مرکز و شرق اروپا -به دلیل دوری ازدریا رطوبت کم است- تابستان های گرم و زمستان های سرد
۱۰-از رودهای اروپا چه استفاده هایی می شود؟ آبیاری زمین های کشاورزی – تولید برق – حمل ونقل وکشتیرانی
۱۱-مهم ترین رودهای اروپا رانام برده و طویل ترین رود اروپا چه نام دارد؟دانوب ، ولگا، راین، دُن و اِلب – که دانوب طولانی ترین رود اروپاست
۱۲-چه عواملی موجب شده که قاره اروپا قاره ای پرجمعیت باشد( جمعیت متراکم)؟ آب وهوای معتدل، ریزش باران کافی، رودهای پرآب وقابل کشتیرانی، جلگه های پهناور وحاصلخیز و پیشرفت علم وفناوری.
۱۳- چرا تعداد جمعیت سالمندان اروپا افزایش یافته است؟
به علت کاهش رشد جمعیت وکاهش زاد و ولد.
۱۴- مردم اروپا از نژاد….. سفیدپوست….. هستند.
۱۵- بیشتر مردم اروپا پیروچه دینی هستند؟ سه مذهب بزرگ این دین را نام ببرید.* پیرو دین حضرت مسیح ***کاتولیک ، اُرتودوکس و پروتستان
۱۶- کاتولیک ها ازرهبر مذهبی وروحانی خود، ….پاپ…. که محل اقامت او در…..واتیکان….. است،پیروی می کنند.
۱۷- مسلمانان اروپا در کدام بخش آن زندگی می کنند؟ در همه جای اروپا پراکنده اند اما بیشترآنها در شبه جزیره بالکان زندگی می کنند.
۱۸- وضعیت کشاورزی ودامداری اروپا را توضیح دهید.
— تقریبا درهمه جای اروپا رایج است
— با استفاده ازماشین آلات مدرن وصنعتی و شیوه های علمی صورت می گیرد بنابراین بازدهی بسیار بالایی دارند
— درجنوب اروپا به علت آب وهوای مدیترانه ای محصولات ویژه ای چون زیتون، مرکبات وانگور به عمل می آید
۱۸– کشورهایی چون هلند ودانمارک از تولیدکنندگان وصادرکنندگان بزرگ محصولات گوشتی ولبنی هستند.
۱۹- مهم ترین کشورهای صنعتی اروپا را نام ببرید.
آلمان، انگلستان، فرانسه و ایتالیا
۲۰- چرا کشورهای اروپایی درگذشته به استعمار دیگر کشورها دست زده اند؟
چون منابع زیرزمینی ومعادن قاره اروپا محدود است وپاسخگوی نیازصنایع بزرگ نیست .بنابراین کشورهای صنعتی اروپا برای تأمین مواد اولیه ارزان برای صنایع خود به استعمار دیگرکشورها پرداخته اند.
۲۱- چرا قاره اروپا گردشگران زیادی را از سراسر جهان جذب کرده است؟
الف) داشتن جاذبه طبیعی مانند سواحل طولانی وآفتابی ، ورزش های زمستانی درکوه های آلپ
ب)جاذبه های فرهنگی وتاریخی مانند: موزه ها وکلیساها
ج) مراکز صنعتی ودانشگاهی وامکان کار وفعالیت اقتصادی
۲۲- مهم ترین کشورهای اروپایی ازنظر جذب گردشگر کدامند؟ اسپانیا ، فرانسه و ایتالیا
درس بیست و دوم
۱-دومین قاره وسیع جهان بعداز آسیا …افریقا….. است
۲-قاره افریقا بین کدام اقیانوس ها واقع است؟ بین اقیانوس اطلس درمغرب و اقیانوس هند درمشرق
۳-موقعیت قاره افریقا را بیان کنید.
الف) در دونیمکره شمالی وجنوبی گسترده شده است
ب) مدار اِستوا از وسط آن می گذرد
ج)از سواحل مدیترانه در شمال تا دماغه ی امیدنیک در جنوب امتداد یافته است.
۴-قاره افریقا به وسیله ی کدام تنگه ها وکانال از آسیا و اروپا جدا شده است؟
الف) به وسیله ی کانال سوئز و تنگه باب المندب از قاره آسیا ب) به وسیله ی تنگه جبل الطارق از اروپا
۵- از نظر ناهمواری ها قاره آفریقا چگونه سرزمینی است؟ قاره افریقا فلاتی وسیع وکم ارتفاع است که کوه های بلند و جلگه های وسیع درآن کمتر دیده می شود.
۶- گُسَل ها (شکستگی های پوسته ی زمین) درکدام سمت افریقا دیده می شود؟ وچه پدیده هایی را به وجود آورده است؟ در مشرق افریقا ، ۱ – قله های بلندی مانند کنیا(۵۲۰۰متر) و کلیمانجارو(۵۹۰۰متر) ۲- دریاچه ها ۳- آبشارها وتنداب ها
۷-نام چند دریاچه در شرق افریقا را نوشته و بگویید این دریاچه ها چگونه شکل گرفته اند؟ دریاچه ویکتوریا ، تانگانیکا و نیاسا — در اثرشکستگی های بزرگ پوسته ی زمین
۸-چرا کناره های افریقا برای ساخت بندر وپهلوگرفتن کشتی ها مناسب نیست؟ زیرا کناره های افریقا صاف و بدون بریدگی(خلیج) است.
۹-چرا افریقا قاره ای گرم وبدون زمستان است؟ زیرا خط استوا از وسط افریقا می گذرد وخورشید بر خط استوا ونواحی اطراف آن( مداررأس السرطان و مدار رأس الجَــــدی) عمود می تابد و گرمای بیشتری به زمین می بخشد.
۱۰-ازنظر بارندگی افریقا به چندقسمت تقسیم میشود؟
الف- افریقای سبز ب – افریقای خشـــک
۱۱- افریقای سبز به کدام بخش از افریقا گفته میشود؟ چرا ؟ نواحی اطراف خط استوا یعنی ازدریاچه چاد درشمال تا رود زامبز درجنوب – به علت آب وهوای گرم ومرطوب ، باران فراوان می بارد و رشد گیاهان درطول سال متوقف نمی شود( درتمام طول سال سرسبز است).
۱۲- اگر ازمرکز افریقا به سمت شمال یا جنوب حرکت کنیم ، چه تغییرات آب وهوایی حاصل می شود؟
هرچه از منطقه استوایی( مرکزافریقا) به سمت جنوب یاشمال حرکت کنیم، ازمیزان بارندگی کاسته شده وبه تدریج به آب وهوای گرم وخشک تبدیل می شود.
۱۳- بیابان های افریقا را نام ببرید. صحرای بزرگ در شمال افریقا ، بیابان کالاهاری در جنوب افریقا.
۱۴- آب وهوای مدیترانه ای در کدام بخش افریقا مشاهده می شود؟
بخش کوچکی از شمال افریقا درمجاورت دریای مدیترانه.
۱۵- رودهای بزرگ افریقا را نام ببرید؟
نیل، کنگو، نیجر، اُرانژ و زامبِز
۱۶- رود…..نیل….. با ۶۶۹۵کیلومتر، طولانی ترین رود جهان است.
۱۷- چرا بیشتر روهای افریقا برای کشتیرانی مناسب نیستند؟ زیرا اغلب رودخانه های افریقا درمسیر خود چندین تنداب و یا آبشار دارند، بنابراین برای کشتیرانی مناسب نیستند.
۱۸- چه بخش هایی از افریقا خالی از جمعیت است؟ بخش های وسیعی از صحرای بزرگ افریقا وجنگل های انبوه استوایی
۱۹- درطول سالیان دراز چه عواملی از افزایش جمعیت در افریقا جلوگیری کرده است؟ عدم رعایت بهداشت _ شیوع بیماری های مختلف _ خشکسالی ها و قحطی ها _ جنگ ها ودرگیری های قومی و…
۲۰- چراامروزه رشدجمعیت درافریقا افزایش یافته است؟ به علت بهبود واکسیناسیون وبهداشت و کاهش میزان مرگ ومیر
۲۱- نژاد وزبان مردم افریقا را توضیح دهید.
_ بیشترمردم افریقا ازنژادسیاه پوست هستند
_ مردم شمال صحرای بزرگ و منتهی الیه جنوب افریقا سفیدپوست هستند.
_ کشورهای شمال صحرامانند:مصر، لیبی،الجزایر و… به زبان عربی صحبت می کنند
_ سایرکشورهای افریقایی به زبان محلی و یا به زبان کشورهای اروپایی که قبلا تحت استعمارآنها بوده اند، صحبت می کنند.
۲۲- دین مردم افریقا را توضیح دهید. بیشترمردم شمال افریقا مسلمانند ومردمان سایر مناطق به دین مسیحیت ویا به مذاهب ابتدایی اعتقاددارند.
۲۳- منابع ومعادن مهم افریقا را نام ببرید. معادن نفت، طلا، الماس ، مس و جنگل های وسیع
۲۴- دلایل توسعه نیافتگی قاره افریقا را بیان کنید :
الف)) عوامل خارجی مانند: غارت منابع آنها به وسیله کشورهای استعمارگر اروپایی ، جنگ ها وبحران های سیاسی- اجتماعی ناشی از دخالت کشورهای قدرتمند.
ب)) عوامل داخلی که عبارتند از:
۱- عوامل سخت محیطی مانند: جنگل های انبوه، بیابان های وسیع، آب وهوای گرم وخشک
۲- عوامل انسانی مانند: شیوع انواع بیماری ها، پایین بودن سطح سواد وآگاهی، جنگ های داخلی، حکومت های وابسته واستبدادی.
۲۵- چرا صنعت درافریقا چندان پیشرفت نکرده است؟ زیرا باتوجه به سیاست های استعماری کشورهای قدرتمند ، کشورهای افریقایی بیشتر تولیدکننده وصادرکننده محصولات معدنی وکشاورزی به صورت اولیه وخام برای کارخانه های کشورهای صنعتی هستند.
۲۶- مهم ترین محصولات کشاورزی افریقا را نام ببرید.
_ محصولات گرمسیری واستوایی مانند: قهوه، کاکائو وکائوچو
_ پنبه دراطراف دره نیل(پنبه مصر مرغوب ترین پنبه جهان است که به طلای سفیدمعروف است)
_ دراطراف دریای مدیترانه محصولاتی چون زیتون، مرکبات وانگور
۲۷- سه مورد از جاذبه های گردشگری افریقا را نام ببرید. الف))سواحل دریای مدیترانه درشمال افریقا
ب)) مناطق حفاظت شده وپارک های ملی وحش
ج)) آثارباستانی کشورهای قدیمی چون مصر، تونس و……
درس بیست و سوم( ۲۳ )
۱-موقعیت قاره امریکا را بیان کنید. این قاره ازقطب شمال تانزدیکی قطب جنوب کشیده شده و به دو قسمت امریکای شمالی و جنوبی تقسیم می شود . این دو قسمت به وسیله باریکه ای به نام امریکای مرکزی به هم متصلند.
۲- قاره امریکا بین کدام اقیانوس ها واقع شده است؟ بین اقیانوس اطلس درمشرق و اقیانوس آرام درمغرب
۳- ساخت کانال پاناما چه اهمیتی دارد؟ قبل از حفر این کانال کشتی ها مجبوربودند امریکای جنوبی را دور بزنند اما با ساخت این آبراهه این فاصله به ۸۰کیلومتر( مدت ۸-۱۰ساعت) کاهش پیداکرد.
۴- به طورکلی ناهمواریهای قاره امریکا به چندنوع تقسیم می شود؟ به سه نوع:
الف) چین خوردگی های جوان ومرتفع
ب) کوه های کم ارتفاع وقدیمی
ج) سرزمین های پست وجلگه ای
۵- رشته کوه های بلند امریکا را نام برده و این کوه ها درامتداد کدام اقیانوس کشیده شده اند؟ رشته کوه های راکی درامریکای شمالی ، رشته کوه های آند در امریکای جنوبی —— اقیانوس آرام
۶- چه بخش هایی از قاره امریکا به سرزمین آتش فشان ها وزلزله ها معروف است؟ چـــــــــــرا ؟ رشته کوه های بلند، امریکای مرکزی و جزایر دریای آنتیل _____ به دلیل نا آرام بودن پوسته ی زمین.
۷- دو توده ی کم ارتفاع وقدیمی قاره امریکا را نام ببرید؟
الف) کوه های آپالاش در شرق امریکای شمالی
ب) توده برزیل در شرق امریکای جنوبی
۸- معروف ترین جلگه های قاره امریکا را نام ببرید.
۱- جلگه می سی سی پی در امریکای شمالی
۲- جلگه های آمازون و پارانا در امریکای جنوبی
۹- علت تنوع آب وهوا وپوشش گیاهی درقاره امریکا چیست؟ به کشیدگی این قاره از قطب شمال تا قطب جنوب
۱۰- چه بخش هایی از قاره امریکا آب وهوای سرد وقطبی دارند؟ نواحی مجاور قطب شمال وکانادا در امریکای شمالی – ونواحی مجاور قطب جنوب درامریکای جنوبی.
۱۱- سواحل قاره امریکا چه نوع آب وهوایی دارد؟ آب وهوای معتدل اقیانوسی.
۱۲- آب وهوای گرم ومرطوب درچه قسمت های قاره امریکا مشاهده می شود؟ اطراف خط استوا، امریکای مرکزی و جنوبی که پوشیده از جنگل های انبوه گرمسیری است.
۱۳- الف) نام بیابان های معروف قاره امریکا را نوشته ب)) بگویید چه نوع آب وهوایی دارند؟ ج))کدام مدارها از این بیابان ها عبور می کند؟
الف) بیابان نوادا در امریکای شمالی و بیابان آتا کاما در امریکای جنوبی ب)) آب وهوای گرم وخشک ج) مدار رأس السرطان از بیابان نوادا و مدار رأس الجَدی ازبیابان آتاکاما.
۱۴- مهم ترین رود آمریکای شمالی چه نام دارد؟ به کجا می ریزد؟ اهمیت این رود را بیان کنید. رود می سی سی پی __ به خلیج مکزیک __این رود نقش مهمی در حمل ونقل کالا ومنابع وتجارت از طریق کشتیرانی دارد.
۱۵- رود آمازون را به طور خلاصه معرفی کنید.
_ درمیان جنگل های استوایی درامریکای جنوبی قراردارد.
_ پرآب ترین رود جهان است.
_ به تنهایی برابر با ده رود بزرگ جهان آب دارد
_ به اقیانوس اطلس می ریزد
۱۶- در رود آمازون چه جانورانی زندگی می کنند؟
ماهی های آب شیرین ، مارهای آبی و گربه ماهی های غول پیکر
۱۷- چه قدر ازجمعیت جهان در قاره امریکا زندگی می کند؟ حدود ۱۵درصد
۱۸- بیشتر جمعیت قاره امریکا درچه مناطقی زندگی می کنند ؟ چـــــــرا؟ جلگه های حاصلخیز می سی سی پی ، بنادر و شهرهای ساحلی –به دلایل آب وهوای مناسب ، خاک های قابل کشت، آب و باران کافی، پوشش گیاهی سرسبز و ارتباط وحمل ونقل سریع وآسان .
۱۹- مهم ترین گروه های نژادی قاره امریکا را نام ببرید.
بومیان – سیاه پوستان – سفیدپوستان – دورگه ها
۲۰- بومیان امریکا به چه نامی معروفند؟ چه سرنوشتی داشته اند؟همان سرخ پوستانی هستند که کریستف کلمب آنها را هندی نامید .تاریخ امریکا حکایت از سال ها کشتار ورفتار خشونت آمیز وغیرانسانی اروپاییان مهاجر با آنها دارد. امروزه تعداد بسیارکمی از آن ها باقی مانده اند.
۲۱- منشاء سیاه پوستانی که امروزه درقاره امریکا زندگی می کنند، کجاست؟ سیاه پوستان درواقع فرزندان و نوادگان بردگان افریقا یی اند که در دوران استعمار توسط اروپاییان به اجبار برای کاردر مزارع ومعادن به این قاره آورده شده اند.
۲۲- ریشه ی سفیدپوستان امریکا کجاست؟ اروپائیان – که بعد از کشف این قاره به طور گسترده به این قاره مهجرت کردند وبا ازبین بردن بومیان جایگزین آن ها شدند.
۲۳- فرهنگ آنگِــــلوساکسون در کدام قسمت قاره امریکا غلبه دارد؟ چرا ؟ امریکای شمالی ( دو کشور ایالات متحده امریکا و کانادا) به علت مهاجرت انگلیسی ها به این بخش که زبان مردم آن انگلیسی است.
۲۴- امریکای لاتین به کدام بخش از قاره امریکا گفته می شود ؟ چرا ؟ به امریکای مرکزی وجنوبی . به سبب مهجرت اسپانیایی ها وپرتغالی ها به این بخش که زبان مردم آن اسپانیایی و یا پرتغالی است.
۲۵- دین مردم امریکا را توضیح دهید. بیشتر مردم قاره امریکا مسیحی هستندکه در امریکای شمالی مذهب پروتستان و در امریکای لاتین مذهب کاتولیک رواج بیشتری دارد . تعداد زیادی مسلمان نیز در قاره امریکا ( مخصوصا کشور ایالات متحده امریکا) زندگی زندگی می کنند.
۲۶- کشورهای امریکای شمالی(کانادا وکشور امریکا) را از نظر اقتصادی با کشورهای امریکای لاتین مقایسه کنید.
الف) ازنظر شرایط ، امکانات و منابع طبیعی تفاوت زیادی ندارند.
ب) امریکای شمالی جزء کشورهای پیشرفته وصنعتی جهان هستند ولی امریکای لاتین از نظر اقتصادی توسعه چندانی ندارند.
ج) کشاورزی و دامداری امریکای شمالی صنعتی وتجاری است ولی امریکای لاتین از شیوه ی سنتی فاصله ی زیادی نگرفته است.
د) امریکای شمالی تولید کننده وصادرکنندگان مهم محصولات صنعتی، ماشین آلات ، خودرو، موادشیمیایی و اسلحه است ولی امریکای لاتین بیشتر تولید کننده وصادر کننده یک یا دو نوع محصول کشاورزی ویا معدنی بصورت اولیه وخام هستند.
۲۷- مهم ترین عوامل پیشرفت وتوسعه ی اقتصادی کشورهای امریکای شمالی را بیان کنید.
۱-به کار گرفته شدن دانش ها ، مهارت ها وسرمایه های اروپائیان مهاجر
۲- داشتن امکانات طبیعی زیادی مانند: معادن، منابع طبیعی، وسعت زمین های قابل کشت، رودهای پرآب و آب وهوای مناسب.
۳- دور بودن از صحنه اصلی جنگ جهانی دوم که آسیب کمتری دید.
۴- غارت منابع وثروت های کشورهای ضعیف.
۵- جذب دانشمندان ومتخصصان سایر کشورها مخصوصا کشورهای درحال توسعه.
( توجه: از عوامل بالا ، مورد دوم جزء عوامل طبیعی ، بقیه ی موارد جــــــــزءِ عوامل انسانی هستند.)
۲۸- جذب دانشمندان ومتخصصان دیگر کشورها به وسیله امریکای شمالی چه آثاری دارد؟
الف)) موجب پیشرفت اقتصادی وصنعتی کشورهای امریکای شمالی گردیده
ب)) کشورهای دیگر با وجود صرف هزینه های زیاد برای تحصیل متخصصان خود، ازکار وفکر آنها محروم شده وازنظر اقتصادی عقب افتاده اند.
۲۹- علت رشدشهرها در کانادا و ایالات متحده امریکا چیست؟ به دلیل رونق تجارت داخلی وجهانی
۳۰- بزرگترین شهر کشورامریکا چه نام دارد؟ واز چه جهاتی در جهان مشهور است؟
بندر نیویورک –
۱- مرکز تجارت جهانی است
۲- با داشتن ۵۰آسمان خراش رتبه اول جهانی را دارد.
۳- مرکز اصلی سازمان ملل متحد درآن قراردارد.
۴- مجسمه ی آزادی که نماد امریکاست ، درآن قراردارد.
۳۱- چرا کشورهای امریکای لاتین ازنظر اقتصادی توسعه وپیشرفت چندانی نکرده اند؟
سلطه ی کشورهای استعماری- وجودعقاید وباورهای غلط بین مردم – حکومت های استبدادی و وابسته به بیگانه
۳۲- دومحصول استوایی امریکای لاتین را نام برده وکشورهای فعال درتولید این محصول را بیان کنید.
الف) قهوه و نیشــــــکـــر ب) آرژانتین، برزیل، کوبا
۳۳- کدام کشورهای امریکای لاتین ازنظر اقتصادی وضعیت نسبتا بهتری دارند؟ برزیل، آرژانتین، ونِزوئلا و کلمبیا
۳۴- چرا قاره امریکا توانسته است گردشگران زیادی را از سراسر جهان جذب کند؟
الف)) عوامل طبیعی ومحیطی مانند: تنوع زیستی، داشتن غارها، آبشارها، سواحل، رودها وجنگل ها
ب)) عوامل انسانی مانند: مراکزتفریحی، پارک ها، موزه ها، کاخ ها، مراکزخرید، مراکزعلمی وصنعتی و نمایشگاه ها
درس بیست و چهارم
۱-کوچکترین قاره جهان چه نام دارد؟
اقیانوسیه( استرالیا و جزایری را که در نزدیکی آن در اقیانوس آرام قرار گرفته) کوچکترین قارهٔ کره زمین است . برخی دیگر استرالیا را قاره ای مستقل
به حساب آورده اند. در هر صورت، استرالیا و اقیانوسیه، کم وسعت ترین
و کم جمعیت ترین قار ه های مسکونی جهان هستند.
۲-استرالیا واقیانوسیه در کجا واقع شده است؟
این قاره در منتهی الیه جنوب شرقی قارهٔ آسیا قرار دارد.. همان طور که
مشاهده می کنید، در واقع استرالیا، سرزمین اصلی قارهٔ اقیانوسیه است
کههمچون جزیره ای پهناور در اقیانوس آرام واقع شده.
۳- بیشترین جزایر استرالیا در کدام سمت این قاره قرار دارند ؟
نام مهمترین جزیره آن چیست؟
در شرق استرالیا در آب های اقیانوس آرام، جزایر بیشماری به صورت
پراکنده وجود دارد. تعداد این جزایر به ۲۰ تا ۳۰ هزار می رسد. یکی از جزایر
مهم و بزرگ اقیانوسیه، کشور نیوزیلند است.
۴-استرالیا از نظر ناهمواری چگونه است؟
استرالیا تقریباً سرزمینی هموار است. فقط در شرق این کشور، رشته
کوههایی به موازات ساحل کشیده شده است.
۵-بزرگترین صخره مرجانی دنیا در کدام سمت استرالیا قرار دارد و
ویژگی و فواید آن چیست؟
در شمال شرقی استرالیا بزرگ ترین صخرهٔ مرجانی دنیا، به شکل
دیواری ازآب های اقیانوس آرام سر برآورده است. این صخره
بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر طول دارد و صدها نوع ماهی در اینجا زندگی میکنند.
در این منطقه، امکانات خوبیبرای گردشگرانی که از این صخرهٔ مرجانی بازدید می کنند
به وجود آمده است.
۶-نیوزیلند (زلاند نو) چگونه کشوری است و بلندترین قله آن چه نام دارد؟
نیوزیلند، کشوری کوهستانی است. رشته کو ههای آلپ جنوبی در این
کشور، قرار دارند—–بلندترین قلهٔ نیوزیلند کوک نام دارد
۷-جمعیت استرالیا نسبت به وسعت آن چگونه است و چه مقدار از آنان را بومیان تشکیل داده اند؟
استرالیا با وجود وسعت زیاد ( ٧ میلیون و ۶٨۶ هزار و ٨۵٠ کیلومترمربع)
جمعیتبسیار کمی (حدود ۲۰ میلیون نفر)دارد. اکثریت جمعیت استرالیا
و نیوزیلندرا مهاجران اروپایی )انگلیسی وایرلندی( تشکیل می دهند و درصد
بسیارکمی ازجمعیت نیز بومیان هستند.
۸-زبان و دین مردم استرالیا و نیوزیلند چیست؟
زبان رسمی استرالیاو نیوزیلند ، انگلیسی است، اما به دلیل مهاجرپذیربودن،
زبا نهای مختلفی در این کشور، تکلم می شود . استرالیا و نیوزیلند
از کشورهای مسیحی محسوب می شوند،اگر چه پیروان سایر ادیان
نیزدراینکشورهازندگیمیکنند استرالیا و نیوزیلند توسط دریانورد بریتانیایی،
جیمز کوک در سال۱۷۷۰ میلادی کشف شدند. استرالیا تا
سال ۱۹۰۱ مستعمره بریتانیا)انگلستان( بود. مهاجران اروپایی
که به این قاره وارد شدند نیز
همانند مهاجران اروپایی در قاره آمریکا، با بومیان بد رفتاری نمودند
و آنها را بهبند کشیدند. نیز در این کشورها زندگی می کنند.
۹-استرالیا و نیوزیلند از نظر اقتصادی چه وضعیتی دارند؟
قارهٔ استرالیا دارای منابع و معادن فراوانی است.مهاجران اروپایی
با انتقال سرمایه و فناوری های خود به این سرزمین ها،موجب
پیشرفت های اقتصادی در این قاره شده اند.
۱۰-استرالیا ونیوزیلند از نظر کشاورزی ودامپروری چه وضعیتی دارند؟
استرالیا تولیدکننده و صادرکنندهٔ بزرگ گندم در جهان است.
همچنین باغ های انگور و مرکبات فراوانی دارد و کشاورزی در این کشور به روش
صنعتی و بااستفاده از ماشین آلات، صورت می گیرد. استرالیا و
نیوزیلند هر دو ازمراکز مهم پرورش دام در جهان اند و محصولات دامی
به ویژه گوشت وپشم، از صادرات مهم این دو کشور است.
۱۱-بنادر مهم استرالیا که از مراکز مهم صنایع کشتی سازی و صنایع شیمیایی هستند را نام ببرید.
سیدنی و ملبورن
۱۲-چه عواملی سبب جذب گردشگران به استرالیا و نیوزیلند شده است؟
استرالیا و نیوزیلند به دلیل وجود سواحل طولانی و تنوع محیطی و
گونه هایجانوری جاذبه های طبیعی زیادی برای گردشگران دارند و ساختن امکانات تفریحی و گردشگری باعث شده است که گردشگران بتوانند به خوبی
از این محیط ها استفاده کنند.
خدایا چنان کن سرانجام کار که تو خشنودباشی وما رستگار