سلول را تعریف کنید علوم ششم

سلول چیست؟

سلول چیست؟

بدن ما و همه ی موجودات زنده از واحد های بسیار کوچکی به نام سلول ساخته شده است .

سلول واحد ساختمانی  بدن است .

ساختمان سلول :

برای دیدن سلول به دلیل کوچک بودن باید از وسیله ای به نام میکروسکوپ استفاده کنیم .

با میکروسکوپ می توان همه چیز را بیشتر از ۱۰۰۰ برابر بزرگ کرد .

هر سلول سه بخش دارد :

۱.پوسته 

 ۲.سیتوپلاسم

۳.هسته

پوسته مانند پوششی در اطراف سلول کشیده شده است .

سیتوپلاسم مایع غلیظی است که تمام سلول را پر می کند .

هسته در داخل سیتوپلاسم قرار دارد

شکل و اندازه ی سلول ها با هم متفاوت است .

هر یک از سلول ها کار معینی انجام می دهند .آنها از غذایی که وارد سلول می شود استفاده می کنند

 و در صورت آسیب دیدن آنها تقسیم می شوند و سلول جدید را به وجود می آورند و این کار تا پایان عمر ادامه دارد .

هر سلول وظیفه ی خاصی را بر عهده دارد .مثلا سلول عصبی ( انتقال پیام ) سلول استخوانی

 ( استحکام ) سلول ماهیچه ( حرکت ) و سلول روده ( جذب غذا ) را بر عهده دارند .

شباهت های سلول :

۱٫همه ی سلول ها سه بخش اصلی پوسته و هسته و سیتوپلاسم را دارند .

۲٫ همه ی سلول ها رشد می کنند .

۳٫ همه ی سلول ها تقسیم می شوند .

 تفاوت های سلول گیاهی و جانوری:

برای تمایز یاخته‌های گیاهی و جانوری می‌توان تفاوتهای زیر را بررسی کرد:

 تفاوتهای متابولیسمی ، تفاوتهای ساختاری ، تفاوتهای تقسیمی

۱- سلول هاي گياهي اغلب چند وجهي هستند ولي سلول هاي جانوري كروي هستند.

۲- سلول های گیاهی تولید کننده و سلول های جانوری مصرف کننده اند.

۳-سلول هاي گياهي داراي ديواره سلولي از جنس سلولز هستند ولي سلول هاي جانوري فاقد ديواره

سلولي هستند. 

۴-سلول هاي گياهي داراي اندامك واكوئل مركزي و درشت هستند ولي سلول هاي جانوري اندامك

واكوئل مركزي ندارند.

۵-سلول هاي گياهي داراي اندامك هاي پلاست (کلروپلاست= سبزینه= اندامک تولید غذا) هستند ولي

 سلول هاي جانوري اندامك پلاست را ندارند.

۶-سلول هاي گياهي عالي سانتريول ندارند ولي هنگام تقسيم سلولي رشته هاي دوك تشكيل

 ميدهند ولي سلول هاي جانوري سانتريول دارند.

۷ – روی سطح سلول جانوری غشاء وجود دارد و در سلول گیاهی علاوه بر غشاء  ، دیواره ی سلول هم

 وجود دارد .

۸ – در اغلب سلول های گیاهی دانه های نشاسته وجود دارد که در سلول های جانوری یافت نمی شود

۹- هسته در سلولهای گیاهی در مرکز قرار دارد ولی در سلولهای جانوری  در کنار جداره ها ی سلول قرار دارد.

۱۰ – سلول‌های جانوری ممکن است یک یا چند تاژک داشته باشند اما، سلول‌های گیاهی فاقد تاژک

 هستند،به جز سلول‌های جنسی نر بعضی از گونه‌های گیاهی .

 ۱۱ – در سلول‌های گیاهی اندامکی به نام پلاست وجود دارد که در سلول‌های جانوری یافت

نمی‌شود. پلاست‌ها مسئول رنگیزه‌های مختلف گیاهی می‌باشند و آنها را به سه گروه کلروپلاست ،

 کروموپلاست و لوکوپلاست تقسیم می‌کنند.

۱۲- سلول گیاهی نسبت به سلول جانوری دارای اشکال متنوع تری است .

سلول بنیادی چیست؟

سلول های بنیادی چیست؟

سلول بنیادی مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی (Self Re ewi g) و تمایز (Diffe e ia i g)  به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک کرده است.

سلول‌های بنیادی را بر اساس خصوصیات و ویژگی به سه دسته سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی خون بندناف تقسیم می‌کنند.

سلول‌های بنیادی جنینی

از توده سلولی داخلی جنین ۱۶-۱۴ روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد.

سلول‌های بنیادی بالغ

به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند.

سلول‌های بنیادی خون بندناف

از بندناف استخراج شده و همانند سلول‌های بنیادی خون ساز مغز استخوان هستند.