درخت نقاشی کودکانه

تحلیل درخت در نقاشی کودکان, بشر مدتها قبل از ایجاد زبان گفتاری و نوشتاری تصاویر را خلق کرده است. این نقاشی ها برای انتقال نوعی پیام و دانش به جامعه و به نسل‌ های آینده استفاده شده اند. با شروع توسعه زبانی، این روش انتقال پیام و دانش برای انتقال به نسل‌ های بعدی کاهش می‌ یابد.

    امروزه از نقاشی‌ ها به عنوان یک هنر و برای پر کردن اوقات فراغت استفاده می‌ شود. در زمینه روانشناسی از نقاشی ها برای درک شخصیت انسان که  شامل  کودکان هم  می شود، استفاده میشود؛ زیرا به نظر می‌ رسد پیام‌ هایی را که  نقاشی منتقل می کند  زبان گفتاری یا زبان نوشتاری نمی توانند آن را به  شیوه و کیفیت نقاشی، به مخاطب و یا سایر افراد انتقال دهند.

   در روانشناسی از نقاشی به عنوان تست شخصیتی استفاده های زیادی شده است. مانند چند آزمون نقاشی که برای درک شخصیت انسان ساخته شده اند.

   نقاشی  در مقایسه با نوع پرسشنامه های روانشناسی  که به صورت نوشتاری هستند، دارای  یک مزیت  بزرگ است و آن  مزیت این است که نقاشی نشان خواهد داد که واقعاً در ذهن فرد چه می گذرد ( نشان دهنده ایگو در فرد)  و این می تواند به صورت ناخودآگاه  از طرف فرد بیان شود.

اکنون کاملاً ثابت شده است که ترسیم تصویری یا همان نقاشی ابزاری مهم در درمانگری روان پویایی است، حتی اگر به صراحت پذیرفته نشود. اعتقاد بر این است که از طریق نقاشی، شخص عناصر ناخودآگاه خود را بدون هیچ گونه دخالت نفس فاش می‌کند و با افشاگری این عناصر در کمک به تشخیص توسط  درمانگر در مشکلات روحی روانی  وی بسیار کمک میکند.

  نقاشی کودکان دارای ارزش درمانی  زیادی در درک احساسات و افکار کودک، خواسته های ناخودآگاه و دنیای درونی کودک است و همچنین  با توجه به سه مقاله قبلی  تحلیل نقاشی که در مورد تحلیل نقاشی کودکان بود ما دریافتیم که برای کودک،  نقاشی کردن روشی بسیار ساده تر و کاربردی تر برای بیان احساسات و افکار خود نسبت به گفتگو با روان درمانگر و یا روانشناس است.

بسیاری از کودکان  ۳ تا ۵ سال که در مرحله نقاشی اشکال مشخص آغاز فعالیت هنری آگاهانه در  مراحل رشد نقاشی (  تحلیل نقاشی  کودکان از نظر روانشناسی)  میباشند،  مهارت های لازم  برای کشیدن اولین فرم ها و اشکال  قابل مشاهده  و قابل تشخیص را پیدا میکنند.

ابتدا باید به این مورد توجه کرد که  کودک به هدف کشف دنیای درونی خود که اغلب نمادین است نقاشی می کشد. سپس می‌ توان نقاشی کشیده شده توسط کودک را، توصیفی از محیط  اطراف کودک، تجربیات و رویدادهای مهم زندگی  او  نشان داد.

از پنج سال بعد یعنی از ۵ تا ۷ سالگی که کودک در مرحله نمادگرایی نقاشی داستانی در مراحل رشد نقاشی  ( تحلیل نقاشی کودکان از منظر روانشناسی ) میباشد، مهارت های هنری کودک  رشد زیادی می کند.

به عنوان مثال، آنها یک سر دایره‌ ای، اشکال مختلفی از مو و  دست و پاها را در یک شکل انسانی به طور واضح و کاملا قابل تشخیص  میکشند.

علاوه بر این درختانی با تنه های قهوه ای، برگ های سبز و یک خورشید زرد در گوشه صفحه در بسیاری از نقاشی  کودکان در این سن قابل مشاهده است.

کودکان اغلب اشخاص، خانه ها، درختان، مزارع سرسبز و خورشید را ترسیم می‌ کنند.

 این مضامین در آثار کودکان از هر کشور و فرهنگی مشاهده می‌ شود و  این داده بر  جهانی بودن بنیاد ذهن و احساسات  اشاره می‌ کنند.

 افراد، خانه ها و درختان از عوامل مهم زندگی کودکان هستند؛ زیرا در محیط زندگی کودک واقع شده اند.  هنگامی که  کودک این تصاویر را ترسیم می‌ کند بیشتر در مورد دنیای درونی خود به ما می‌ گوید تا آن چیزی که کشیده است.

طبق تئوری شناختی، کودکان زمانی که آنچه را که می دانند را ترسیم می کنند   میتوانند بین دنیای خارج و دنیای خود ارتباط برقرار کنند که این نشان دهنده (شکل گیری) شخصیت کودک است.

در این مقاله ما می خواهیم  بر روی یکی از این عناصر مهم نقاشی کودکان  تمرکز کنیم” درختان” و اینکه درخت  در نقاشی های کودک چه چیزی را به ما به عنوان والد یا روان درمانگر نشان می دهد.

همانطور که در بالا اشاره کردیم تست های روانشناسی زیادی مبتنی بر نقاشی ساخته شده است. در این مقاله ما به  ۲ تست روانشناسی مبتنی بر نقاشی کودکان که شامل  Baum    Tes  و H-T-P  می شود اشاره میکنیم و  به توضیح و تفسیر این دو تست و تحلیل آنها از ” درخت” در نقاشی کودک میپردازیم.

 HTP( خانه، درخت، فرد)

 این یک آزمون  تصویری شخصیت است. نوعی از آزمون که فرد آزمون دهنده (اینجا منظور کودک است)  به محرک های مبهم، انتزاعی و یا بدون ساختار پاسخ می دهد.

تاریخچه تست

آزمون خانه ،درخت، شخص( HTP) توسط جان بوک  (Joh Buck) طراحی شد

 و در اصل بر اساس مقیاس عملکرد کافی توانایی فکری_ذهنی  بود.  در سال ۱۹۴۸  طراحی شد و  در سال  ۱۹۶۹ به روز رسانی شد.

هدف

هدف اصلی این آزمون اندازه گیری جنبه های شخصیتی شخص از طریق تفسیر نقاشی ها است و اینکه روانشناس و یا فرد تحلیل کننده از طریق اشکال رسم شده چه چیزهایی از درون و افکار و احساسات فرد نقاش میتواند بفهمد.

  ما در اینجا فرد  آزمون دهنده را کودک در نظر میگیریم و از ۳ عنصر موجود،  بر روی درخت تمرکز میکنیم.

شرح

آزمون خانه، درخت، شخص می تواند از افراد بالای ۳ سال گرفته شود؛ یعنی این تست هم مخصوص کودکان و هم بزرگسالان است.  تنها شرط برای شرکت در این آزمون این است که فرد بتواند نقاشی های قابل تشخیص بکشد؛ بنابراین کودک باید از مرحله  خط خطی عبور کرده باشد.  همچنین این آزمون به طور متوسط ۱۵۰ دقیقه به طول می انجامد. در ادامه توجه شما را به تحلیل ” درخت” در نقاشی کودکان بر اساس معیار های این تست که یکی از سه عناصر این تست است جلب میکنیم.

تنه درخت

برگ ها

ریشه

 خود ریشه می تواند نشان دهنده گرایشات کودک باشد.

۲٫تست درخت Ka l koch یا Baum Tes  

چرا باید درخت را بیش از هر اشیاء دیگری در نقاشی ترسیم کنیم؟ به گفته( Koch  روانشناس) ،  درخت نمادی از بیان ظاهری خود انسان است که به سمت درون خود هدایتش می کند.

درخت همچنین نزدیکترین نماد به بدن انسان است؛ زیرا همانند بدن انسان به صورت عمودی ایستاده،  میوه و گل می دهد ،رشد می کند و  شکوفا می شود؛ بنابراین وقتی شخصی درختی را ترسیم می کند در واقع  بیان ظاهری خود شخص به صورت ناخود آگاه است. اما برای درک واقعی طرز تفکر، و آگاه شدن به ناخود آگاه او باید نقاشی ها تفسیر شوند.

تاریخچه تست

تست درخت که همچنین با نام ” Baum es ” نیز شناخته می شود، در دهه ۱۹۵۰ توسط روانشناسی به نام Ka l koch ساخته شد.  گرچه آزمونی قدیمی است اما همچنان مورد استفاده در علم روانشناسی است. ناگفته نماند که در طی سالها توسط روانشناسان کمی به روز رسانی شده است.

حائز اهمیت است که بگوییم تست های تصویری یک روش نسبتا مفید در روش های تشخیصی روانشناسی  بالینی میباشند؛ زیرا روان درمانگران قادر به دریافت اطلاعات مختلف در مورد نحوه فکر و احساسات فرد ( کودک) و اینکه او چگونه در حال کنترل و مدیریت دنیای خودش است، میباشند.

این تست نیز هم مناسب کودکان و هم بزرگسالان است که هدف ما در این مقاله  تحلیل ” درخت” در نقاشی کودک توسط میزان و معیارهای این تست می باشد.

 کودکان بالای ۵ سال میتوانند در این تست شرکت کنند. همانطور که گفته شد بخاطر داشتن مهارت لازم برای ترسیم اشکال واضح و قابل تشخیص.این روش بر خلاف روش قبلی ذکر شده فقط بر عنصر درخت در نقاشی کودکان تاکید دارد.

مزیت های تست درخت چیست

روند انجام تست چگونه است؟

 چند برگ سفید مداد رنگی و پاک کن به کودک بدهید .از او بخواهید درختی با تمام جزئیات مانند ریشه تنه شاخه و غیره را ترسیم کند.

 همچنین می توانیم  از کودکان بخواهیم که دو نقاشی بکشند، یعنی اولین نقاشی به دلخواه آنها باشد و درختی  را که دوست دارند به سلیقه خود ترسیم کنند.

 سپس از آنها خواسته شود که نقاشی جدیدی را بکشند که درختی متفاوت از درخت اول را نشان می دهد؛ بنابراین برای ارزیابی بهتر، دو نقاشی خواهیم داشت.زمانی بین ۱۰ الی ۳۰ دقیقه به آنها میدهیم.

چگونه آزمون درخت تحلیل و ارزیابی میشود؟

باید به عناصر مختلف درخت توجه کنیم:

سطح زمینه نقاشی:

تنه:

شاخه :

شاخه های درخت تعامل کودک با محیط مادی  و بیرونی  را منعکس می کند.

در حالیکه ریشه ها و تنه بیشتر مربوط به دنیای درونی و عاطفی کودک هستند، فرض بر این است که شاخه ها نماینگر سطح دیگری از روان و ذهن کودک هستند.

جزئیات دیگری که میتوان برای تحلیل نقاشی کودک با استفاده از تست درخت استفاده کرد شامل، رنگ های انتخاب شده برای رنگ آمیزی درخت یا حتی اندازه قسمت و اشکال ها میشود. علاوه بر این ، عناصری مانند شاخه های برش خورده ، سوراخ یا برش در تنه ها ، عدم وجود ریشه یا وجود رنگ های تیره در نقاشی کودک  می توانند توجه فرد تحلیل کننده ( روانشناس یا روان درمانگر) را به خود جلب کنند.

 همه اینها وجود آسیب های احتمالی را نشان می دهد. با این حال ، همانطور که در ابتدا اشاره کردیم ، آزمون درخت به عنوان تنها تست تشخیصی ( در کودک) استفاده نمی شود. در واقع این تست میتواند ما را در ارزیابی وضعیت ذهنی کودک در کنار سایر تست ها بسیار کمک کند تا تشخیصی دقیق و جامع از تحلیل نقاشی کودک به دست آورده شود.

در آخر به ذکر چند شاخص بسیار پررنگ و مهم در درخت ترسیم شده در نقاشی کودک، که میتواند نشانه ی ضربه روانی(psychological auma) 4 کودک باشد میپردازیم.

منابع

۱ ) U de s a di g Child e ’s Pai i gs i Psychological Cou selli g wi h Child e A icle i New T e ds a d Issues P oceedi gs o Huma i ies a d Social Scie ces · Ma ch 2017

۲) Loga a ha a d Sivakuma ’s Baum Tes – a ew psychodiag os ic ool i dep h psychologyA i Ma appa

۳) h ps:explo i gyou mi d.comka l-kochs- ee- es

۴) h ps:e .psychologyi s uc o .com he- es -of-ka l-kochs- ee

۵) Hai ia Child e ’s House-T ee-Pe so D awi gs Global Simila i ies a d Cul u al Diffe e ces

Abimbola Afolaya

A ioch U ive si y – New E gla d

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

بر روی ستاره‌ها کلیک کنید تا میزان رضایت‌مندی‌تان ثبت شود.

میزان رضایت‌مندی ۲٫۹ ۵٫ شمارش آرا ۱۱

هیچ نظری ثبت نشده است! شما اولین نفر باشید …