اتفاق مهم روز ۲۱بهمن ۱۳۵۷

وقایع ۲۱ بهمن ماه ۱۳۵۷

گروه تاریخ و اقتصاد: در روز ۲۱ بهمن ۱۳۵۷، درگیری میان همافران نیروی هوایی و گارد شاهنشاهی که از شب قبل از آن در پادگان نیروی هوایی تهران آغاز شده بود، به اوج رسید. اوایل شب ۲۰ بهمن وقتی که رادیو اعلام کرد فیلم ورود امام خمینی بعد از اخبار تلویزیون نمایش داده خواهد شد، عده‌ زیادی از همافران و درجه‌داران نیروی هوایی در سالن آسایشگاه جمع شدند تا تصاویر امام را از تلویزیون ببینند. هنگامی که تصویر امام از تلویزیون پخش شد، همافران ضمن ابراز احساسات، چند بار صلوات فرستادند. این ابراز احساسات موجب خشم افسران تیپ گارد جاویدان شد و آتش درگیری میان طرفین را برافروخت.

گروه تاریخ و اقتصاد: در روز ۲۱ بهمن ۱۳۵۷، درگیری میان همافران نیروی هوایی و گارد شاهنشاهی که از شب قبل از آن در پادگان نیروی هوایی تهران آغاز شده بود، به اوج رسید. اوایل شب ۲۰ بهمن وقتی که رادیو اعلام کرد فیلم ورود امام خمینی بعد از اخبار تلویزیون نمایش داده خواهد شد، عده‌ زیادی از همافران و درجه‌داران نیروی هوایی در سالن آسایشگاه جمع شدند تا تصاویر امام را از تلویزیون ببینند. هنگامی که تصویر امام از تلویزیون پخش شد، همافران ضمن ابراز احساسات، چند بار صلوات فرستادند. این ابراز احساسات موجب خشم افسران تیپ گارد جاویدان شد و آتش درگیری میان طرفین را برافروخت. در‌‌ همان شب یگان‌هایی از تیپ جاویدان از نقاط دیگر تهران برای سرکوب همافران عازم دوشان ‌تپه شدند. بامداد ۲۱ بهمن حلقه محاصره نیروهای گارد جاویدان در اطراف پایگاه هوایی دوشان‌تپه لحظه به لحظه تنگ‌تر می‌شد. اواخر شب نیروهای مردمی و گروه‌های مسلح به یاری همافران شتافته و نبرد سختی بین دو طرف آغاز شد. سرانجام نیروهای گارد مجبور به عقب‌نشینی شدند.

مردم ساکن در اطراف خوابگاه همافران، هنگامی که از حمله نیروی گارد به همافران آگاه شدند، اهالی خیابان‌های اطراف را نیز با خبر کردند و طولی نکشید که جمعیت انبوهی در کنار دیوار خوابگاه گرد آمدند که با فریاد الله‌اکبر از همافران حمایت می‌کردند. اجتماع مردم در کنار خوابگاه همافران نیروی هوایی که از ساعت ۱۰ شب آغاز شده بود همچنان ادامه یافت. ترس مردم این بود که در صورت پراکنده شدن، نیروهای گارد مجددا به همافران حمله کنند، بنابراین پراکنده نشدند و در کنار پادگان ماندند.

مردم در کنار خوابگاه نیروی هوایی همچنان شعار می‌دادند و خود را با آتش لاستیک‌های فرسوده گرم می‌کردند که در ساعت ۵:۳۰ بامداد ماموران حکومت نظامی با خودروهای نظامی و در حالی که از دور با شلیک رگبار مسلسل‌ها به طرف هوا درصدد ترساندن مردم بودند، به اجتماع مردم حمله کردند. در این هنگام مردم به کوچه‌های اطراف پناه بردند اما ماموران توانستند ۱۵۲ نفر را دستگیر و به محل استقرار حکومت نظامی در کلانتری تهران منتقل کنند. در بین دستگیرشدگان دو روحانی نیز حضور داشتند.

حدود ساعت هشت و نیم صبح و همزمان با سخنرانی شاپور بختیار در مجلس سنا، انقلابیون که به طرفداری از همافران آمده بودند، با استفاده از غفلت مسوولان مرکز آموزش هوایی دوشان تپه، وارد محوطه آن مرکز شده، با به دست آوردن کلید اسلحه خانه به همراه همافران مسلح شده و در مقابل گارد رژیم صف‌آرایی کردند.

بعد از آنکه مردم مسلح به یاری افراد نیروی هوایی رفتند، زدوخورد شدید هر لحظه افزایش یافت. در این برخورد مسلحانه عده زیادی کشته و مجروح شدند. افراد نیروی هوایی با کمک گروه‌های مسلح مردمی و مردان و زنان بی‌سلاح توانستند حلقه محاصره گارد را بشکنند و آنها را عقب راندند. بدین ترتیب عده زیادی از نیروهای مسلح همافر، هنرجو و انقلابی از پادگان خارج شده و خیابان‌های اطراف را به تصرف خود درآوردند. بخشی از تهران در اختیار نیروهای انقلابی مسلح قرار گرفت.

هزاران تن از نیروهای مسلح مردمی و همافر در خیابان فرح‌آباد پشت کیسه‌های شن و خاک سنگر گرفتند. مردان مسلح به زودی در بخش‌های مختلف شهر سنگربندی کرده و پس از مدتی کوتاه حمله خود را به کلانتری‌ها شروع کردند. در همین زمان اعضا و هواداران سازمان‌های چریکی که خواستار جنگ مسلحانه برای سقوط دولت بختیار بودند،نیز به مبارزان انقلابی پیوستند.

همزمان با درگیری‌های پایگاه نیروی هوایی، نقاط مختلف شهر تهران تبدیل به میدان جنگ شد و حمله افراد مسلح و مردم به کلانتری‌ها و مراکز انتظامی آغاز گردید به‌طوری که کلانتری‌های ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴، ۱۶، ۲۶ و کلانتری نارمک سقوط کردند و چند کلانتری نیز تخلیه شدند.

در پی این وقایع سپهبد رحیمی، فرماندار نظامی تهران در اعلامیه شماره ۴۰ خود، ساعات حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعدازظهر تا ساعت پنج صبح افزایش داد. پس از شدت گرفتن حملات مردم به کلانتری‌ها و پادگان‌ها، فرماندار نظامی تهران در همین روز ساعت منع عبور و مرور را تا ساعت ۱۲ ظهر افزایش داد، یعنی مردم تنها از ساعت ۱۲ ظهر تا چهار و نیم بعدازظهر اجازه خروج از منازل خود را داشتند.

با این حال امام خمینی (ره) حکومت نظامی اعلام شده از طرف فرماندار نظامی تهران را ملغی اعلام و تاکید کردند: «اعلامیه امروز حکومت نظامی خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ‌وجه به آن اعتنا نکنند… اخطار می‌کنم که اگر دست از این برادرکشی بر ندارند و لشکر گارد به محل خودش برنگردد… تصمیم آخر خود را به امید خدا می‌گیریم.» همچنین دولت موقت، اعلامیه حکومت نظامی را یک توطئه توصیف کرد.

از سوی دیگر آیت‌الله طالقانی هم در پیامی که به مناسبت حمله به پادگان نیروی هوایی صادر کرده بود، حکومت نظامی را توطئه‌ای دانست که «از ناحیه بعضی از مسوولین جز برای تدارک یک برادرکشی بزرگ و ایجاد خصومت و دشمنی بین فرزندان ارتشی ما به وجود نیامده است.»

مهمترین اتفاقات ۲۱ بهمن ۱۳۵۷ انتشار حکم امام خمینی (ره) درباره‌ی ماندن مردم در خیابان‌ها و پیوستن نیروی دریایی و هوایی به مردم

در فاصله دوازدهم تا بیست و دوم بهمن ماه ۱۳۵۷ مجموعه رخدادها و تحولاتی در ایران رخ داد که منجر به برچیده شدن نظام شاهنشاهی و روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی ایران شد، مجموعه تحولاتی که در برنا به صورت روز شمار و خلاصه مورد بازخوانی قرار می‌گیرد مربوط به این ده روز حساس در کشور ایران است.

به گزارش برنا؛ از جمله رخداد‌های مهم دهه فجر ۱۳۵۷ می‌توان به بازگشت امام خمینی (ره) به ایران، استعفای شهردار تهران، انتخاب نخست وزیر موقت، خروج نیرو‌های آمریکایی از ایران و در نهایت پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد.

در ادامه به مهم ترین تحولات روز بیست و یکم بهمن ۱۳۵۷ اشاره می شود.

ساعت ۱۰ صبح اسلحه‌خانه‌ی نیروی هوایی به همت مردم و کمک همافران فتح شد.  ساعاتی بعد کلانتری‌های ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۶، ۲۶ و کلانتری نارمک به دست مردم افتاد.

مردم تانک‌ها و نفربر‌ها را به خیابان‌ها آوردند و به یکدیگر روحیه می‌دهند. فرمانداری نظامی که دست‌پاچه شده‌است، در آخرین اعلامیه‌اش که بار‌ها از رادیو پخش شد، ساعت منع عبور و مرور را چهار و نیم عصر اعلام کرد.

امام خمینی در پاسخ به دستور فرمانداری پیامی به این شرح صادر فرمودند: «اعلامیه امروز حکومت نظامی، خدعه و خلاف شرع است؛ مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند، برادران و خواهران عزیزم، هراسی به خود راه ندهید که به خواست خداوند تعالی، حق پیروز است.» مردم خیابان‌ها را ترک نکردند.